[5 maart 1906], Karel van de Woestijne aan Emmanuel de Bom

Titel: [5 maart 1906], Karel van de Woestijne aan Emmanuel de Bom

Auteur: Karel van de Woestijne

Geadresseerde: Emmanuel de Bom

Plaats van verzending: Sint-Martens-Latem

Datum: 1906-03-05

Brieftype: Brief, geen omslag

Afmetingen: 208 265

Fysieke bijzonderheden: Ongelijnd vel papier met de voorgedrukte naam van Van de Woestijne en de vermelding van 'TE ST-MARTENS-LAETHEM AAN DE LEIE, OOST-VL.'. Het vel werd doormidden gevouwen tot vier gelijke schrijfhelften (telkens twee per zijde). De beide helften van één zijde zijn beschreven; de andere zijde bleef onbeschreven. Boven het begin van de brief heeft (wellicht) De Bom een datering toegevoegd: '5/6 Mrt. 06'.

Bewaarplaats: Letterenhuis, Antwerpen, België

Collectie: W803, nummer 96060/133

Elektronische publicatie: Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie / Centre for Scholarly Editing and Document Studies Gent © Copyright, CTB

Editeur: Bert Van Raemdonck

Promotor: Prof. dr. Yves T'Sjoen, Em. prof. dr. Anne Marie Musschoot

Facsimile's

Manuel, beste, uw "phonograaf" doet me heerlijker vinden dezen lentemorgen, en zoeter den zang der vogelen:[1] dat is effenaf meesterlijke journalistiek. Hebt ge nog veel humor van die kwaliteit? Bespaar er dan astemblief een beetje voor "Vlaanderen", voor de rubriek "Vl[aamsch] Leven" b.v. Die rubriek "Vl[aamsch] Leven" is nog niet wat ik wou. Er gebeuren dingen genoeg rondom ons om dat... levend te maken, nochtans! Wat zoudt ge zeggen b.v. van een samenspraak tusschen Paul Fredericq en Mac Leod over "Vl[aamsche] Beweging"? Daar is iets heel geestigs van te maken, dunke mij! En zoo vele andere onderwerpen nog!... Denk daar eens aan!

Ja 'k vind "Vlaanderen" III ook nogal goed. Aan dien Blauwbaard heb ik bij 't schrijven veel plezier gehad. Maar 't beste komt achter: wacht maar tot hij aan trouwen gaat met zijn zeven hoofdzondige vrouwen:[2] heel mijn familie komt er in vóor.... Mag ik voor volgend nr op iets van u rekenen voor "RomanLiteratuur"?:[3] ook een rubriek die een beetje slabakt... Maar ik kan toch niet alles zelf doen.

De vergaêring werd op Zondag belegd op verlangen van Vermeylen,[4] die 's Zaterdag-avonds in eene voordracht over Rembrandt moet Professeren. Ik verwed dat hij Van Deyssel zal plagiëeren!!![5]

A propos van plagiaat: ik zie de Mercure nooit of zelden.[6] Hebt gij dat? dan wilde ik het gaarne zien! — Natuurlijk was uw voorstel beter dan dat van de Meyere. Maar Vermeylen, te akkoord met Teirlinck,[*] had er anders over beslist, dus: zijn wil moest geschieden.

Kobus vind ik heel heel schoon, teer, gevoelig, fijn.[7] Wat een kerel! En vindt ge niet dat die man zooveel dichter bij ons, Vlamingen, dan bij de Hollanders staat?...

— Ja, zoek eens naar de Sade. Ik zal dat stukje uitbreiden, er eene karakteristiek van maken, iets als van Wilde...[8]

— Goed weêr voor Nora sedert drie dagen!

Mariëtte staat saluades te maken; ik ook, niettegenstaande pijn in den rug. Tot Zondag?

Uw Karel

Annotations

[1] Emmanuel de Bom, 'Moderne marteltuigen. De fonograaf', in: De nieuwe gazet, 4 maart 1906.

[2] I.v.m. 'Blauw-baard of het zuivere inzicht'; zie brief 161, noot 8.

[3] De Bom is niet op dit verzoek ingegaan.

[4] De vergadering vond dus plaats op 11 maart 1906.

[5] August Vermeylen gaf op 10, 17 en 24 maart 1906 drie voordrachten over Rembrandt in de grote zaal van de normaalschool in de Brusselse Henegouwstraat. De lezingen werden georganiseerd door het kunstgenootschap 't Rietkamerke. In 1906 werd de driehonderdste verjaardag van Rembrandt gevierd. Lodewijk van Deyssel was sinds 1 januari 1905 voorzitter van de commissie die de festiviteiten moest voorbereiden. In die hoedanigheid schreef hij enkele teksten over Rembrandt, waarvan Van de Woestijne blijkbaar vermoedt dat Vermeylen ze zal 'raadplegen' voor zijn lezingen.

[6] In Mercure de France van 1 maart 1906 verscheen een artikel over de plagiaatkwestie in verband met Victor de Meyere: 'Victor de Meyere et Albert Samain', p. 155-156.

[*] 'Te akkoord': zie brief 167, noot 7.

[7] 'Kobus': Jacob(us) van Looy. Van de Woestijne verwijst naar Van Looys bijdrage 'Een bladzijde' in het maart-nummer van Vlaanderen (p. 109-111).

[8] In verband met De Sade, zie brief 88, noot 6. In verband met Oscar Wilde, zie brief 162, noot 4.

Register

Naam - persoon

Bom-Aulit, Eleonora (Nora) de (° 1879 - ✝ 1955)

Na een kortstondige relatie met Lode Ontrop huwde ze op 24 augustus 1901 met Emmanuel de Bom. Door haar permanent wankele gezondheid en de hoge mate waarin ze beïnvloed was door de (waan-)ideeën van 'waterdokter' Alwyn van Son, bleef het huwelijk echter 'in alle betekenissen van het woord onvruchtbaar'.

Deyssel, Lodewijk van (Ps. van Karel Lodewijk Alberdingk Thijm) (° 1864 - ✝ 1952)

Psudoniem van: Karel Lodewijk Alberdingk Thijm

Nederlands criticus en prozaschrijver die een cruciale rol speelde in De Nieuwe Gids en icoon werd van het artistieke individualisme van de Tachtigers. Na een crisis in De Nieuwe Gids richtte hij samen met Albert Verwey het Tweemaandelijksch Tijdschrift op, dat later als De XXe Eeuw werd voortgezet. In 1905 brak hij met Verwey en was hij medeoprichter en eerste voorzitter van de Vereniging van Letterkundigen.

Fredericq, Paul (° 1850 - ✝ 1920)

Hoogleraar Nederlandse literatuur en nationale geschiedenis aan de Gentse universiteit. Hij staat bekend als de 'officiële ideoloog' van het liberale flamingantisme. In 1876 bekeerde hij zich tot het protestantisme. In 1883 werd hij hoofdredacteur van Het Volksbelang, en tussen 1887 en 1920 was hij voorzitter van de Gentse afdeling van het Willemsfonds. In die hoedanigheid richtte hij vijf volksbibliotheken op. Hij was familie van Cyriel Buysse en de gezusters Loveling.

Looy, Jacobus van (° 1855 - ✝ 1930)

Nederlandse schrijver van proza en poëzie die ook furore maakte als grafisch kunstenaar. In 1885 had hij zijn literaire debuut gemaakt in De Nieuwe Gids. Hij correspondeerde geregeld met De Bom.

Mac Leod, Julius (° 1857 - ✝ 1919)

Bioloog en hoogleraar plantkunde. Hij promootte het Nederlands als voertaal voor de Gentse universiteit, waar hij doceerde. Tijdens Van de Woestijnes Latemse periode ging hij vaak bij hem op bezoek.

Meyere, Victor de (° 1873 - ✝ 1938)

Schrijver en volkskundige. Hij heeft Van de Woestijne geïntroduceerd in de groep rond Van Nu en Straks, het tijdschrift waaraan hijzelf tijdens de eerste reeks meewerkte. Van de Woestijne heeft hem eind april of begin mei 1895 voor het eerst ontmoet.

Rembrandt van Rijn (° 1606 - ✝ 1669)

Nederlandse kunstschilder.

Sade, Markies (Alphonse François) de (° 1740 - ✝ 1814)

Franse schrijver van pornografische en daardoor veelal gecensureerde werken. Hij schreef zowel romans en kortverhalen als toneelstukken en politieke traktaten.

Teirlinck, Herman (° 1879 - ✝ 1967)

Auteur van romans, poëzie en theater. Heeft zowel aan Van Nu en Straks, Vlaanderen als aan het Nieuw Vlaams Tijdschrift meegewerkt, waardoor hij als het ware een halve eeuw de literatuur en de geest van de Van Nu en Straks'ers heeft voortgezet. Samen met Van de Woestijne publiceerde hij in 1928 de brievenroman De leemen torens.

Vermeylen, August (° 1872 - ✝ 1945)

Aanvankelijk sterk anarchistisch geïnspireerde en non-conformistische schrijver die het vooral moest hebben van zijn essays. Tot zijn voornaamste bijdragen aan Van Nu en Straks (waarvan hij in een aantal opzichten de geestelijke leider was) behoren behalve zijn literaire kronieken ook zijn opstellen Kritiek der Vlaamsche Beweging en Kunst in de vrije gemeenschap. Van de Woestijne had een ambigue relatie met hem. Hij noemde Vermeylen in een brief aan Lode Ontrop een 'groot dilettant, die zich veel vergist maar toch steeds verstandelijk-interessant blijft'. Vermeylen wordt vaak verweten dat hij zich na de eeuwwisseling steeds meer conformeerde. Na de Eerste Wereldoorlog koos hij voor een carrière in de politiek en werd hij een boegbeeld van de socialisten.

Wilde, Oscar (° 1854 - ✝ 1900)

Ierse auteur van theater, poëzie, kortverhalen en een roman. Al tijdens zijn leven was hij even beroemd als berucht.

Woestijne-Van Hende, Maria (Mariette) van de (° 1884 - ✝ 1968)

Echtgenote van Karel van de Woestijne. Ze trouwden op 13 februari 1904 en kregen samen een zoon (Paul) en een dochter (Lily). Dochter van een echtpaar dat in het centrum van Gent een zaak had waar spiegels werden gemaakt en verkocht.