Het recht van den sterkste. Zie brief 51 (1890), noot 6 en brief 80 (1890), noot 2. De roman werd door Buysse later tot een toneelstuk herwerkt onder de titel Maria. Drama in vijf bedrijven (in Tweemaandelijksch tijdschrift, VI, dl.II (nov. 1900), p. 328-371. Het stuk werd nooit opgevoerd, en dit deed bij Van Vreckem het vermoeden rijzen dat het werk niet speelbaar was. Zie Van Vreckem, De invloed van het Franse naturalisme in het werk van Cyriel Buysse, p. 212-213. Het handschrift van Maria bevindt zich in het AMVC (B 995/H). Een toneelstuk met de titel Het recht van de sterkste werd door Jan Christiaens gecreëerd naar de roman van Buysse voor het Nederlands Toneel Gent (NTG) in het theaterseizoen 1973-1974. Het stuk werd te Gent opgevoerd door het gelijknamige ensemble, in de regie van Hugo van den Berghe en werd later voor opname in de TV-studio te Brussel hernomen. De BRT zond het uit op woensdag 15 jan. 1975. Al deze gegevens werden aangetroffen in AMVC, map B 995/K, o.m. in De nieuwe gazet van 31 dec. 1974, in De Volksgazet van 15 jan. 1975) en in 't Pallieterke van 23 jan. 1975). Auteur Jan Christaens ontkende (mondeling) dat er een verband zou bestaan tussen zijn adaptatie en het oorspronkelijke drama van Buysse. Wel las hij het stuk, en hij bevestigde het vermoeden van Van Vreckem i.v.m. de onspeelbaarheid ervan. Christaens vond Maria toneel-technisch zeer zwak en meende dat het stuk voor de scène helemaal herschreven moest worden.