De Bom, die in deze brief overloopt van eerbied en vriendschap voor De Mont, had in zijn briefwisseling met August Vermeylen in de loop van 1891 herhaalde malen blijk gegeven van een sterk gedaalde achting voor zowel voor de persoon als voor het literaire werk van De Mont. Zie o.m. brief 7, brief 52, brief 99 en brief 112. In brief 52 sprak De Bom zelfs openlijk zijn afkeuring uit i.v.m. de behoudsgezinde houding van De Mont inzake het project van De Bom, Vermeylen e.a. om in Antwerpen een progressief toneel in de zin van het Théâtre-Libre Parijs op te richten.
Later zou De Bom in een van zijn herinneringswerken uitleggen, hoe het in de jaren negentig tot een breuk is gekomen tussen De Mont en de jongeren. Deze laatsten, waartoe hijzelf behoorde, zouden ingezien hebben dat zij zich van De Mont en zijn conservatisme dienden los te maken. Zie Emmanuel de Bom, Dagwerk voor Vlaanderen. Ontmoetingen en portretten (Amsterdam, Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur, [1929]), p. 27-32. Het willen sparen van de geit en de kool kwam bij De Mont duidelijk naar voren in de eerste jaargang van zijn tijdschrift Zingende Vogels. Zie hierover brief 68, noot 8.
De verhouding tussen de Van Nu en StraksS-generatie en Pol de Mont werd door De Bom eveneens besproken in een typoscript 'Herinneringen aan Gust Vermeylen', dat gedateerd is op 18/19 mei 1947. De Mont beschouwde zichzelf aanvankelijk als de leider van de opkomende literaire generatie, maar in de loop van de jaren 1890-1892 verzwakte zowel bij Vermeylen als bij De Bom het vertrouwen in dat leiderschap, zodat besloten werd De Mont naar het achterplan te schuiven.
Toen de oprichters van Van Nu en Straks De Mont dan ook niet eens vroegen deel uit te maken van de redactie van hun tijdschrift, was hij erg beledigd. Een stormachtige confrontatie ten huize van De Mont in november 1892 met Vermeylen en De Bom bekrachtigde de definitieve breuk tussen de beide partijen. Zie Emmanuel de Bom, Herinnering aan Gust Vermeylen. Onze verhouding tot Pol de Mont (AMVC (B708/H, 98.603). Gepubliceerd en van commentaar voorzien door Wim van Rooy als 'De Bom-Vermeylen : hun relatie tot Pol de Mont vòòr de oprichting van "Van Nu en Straks"', in: Nieuw Vlaams Tijdschrift, XXX, nr. 5 (mei-juni 1977.
Show entire letter