Maandag 29-2-'92.
Houwe & trouwe!
Eindelijk antwoord ik! Ik heb Zaterdag geloten,[1] en ter gelegenheid van dat feit, getoond wat een Vlaamsche jongere kán: ik heb nr 2419 getrokken! Wel is waar, ik had geen soldaat moeten worden, maar.... er uit zijn = 1600 fr. gewonnen, en van die 1600 fr. moest een deel in míjnen zak vallen — 'lijk de lavende regen op de zuiplustige velden. Ongelukkiglijk heb ik weer in bewîenelaaike orgieën bijna geheel mijn subside weggesmeten. Eergisteren en gisteren hebben de schimmen der eeuwige rollers van de Romeinsche Decadence van genot getrild! Met Ensor, de caricaturale Ensor, de schilder der vastenavonden van het vermomd menschdom,[2] op gang geweest! We waren allen zot, hersenziek! Ik kan u dat gek epos niet schrijven, u die voor 't oogenblik gestemd zijt blank-blank-blank, opgewasemd in extaze!... Verneem alleen dat we dezen nacht — dezen morgen — op schok waren met... een levendig varken, in een tombola gewonnen!!!... O St Antonius!
Ik ben twee dagen lang brute geweest: dat heeft men van tijd tot tijd noodig.
Nu word ik weer ernstig — en kuisch —: morgen krijgt ge de rest van 't artikel Meunier,[3] dat ik alleen moet herschrijven. Het is zeer ingekort. In dees nr kan geheel het artikel over de XX niet geplaatst worden, vermits de teekeningen maar in April verschijnen. Zou 'k dat artikel in twee splitsen? Of het in nr 4 met de teekeningen zetten? Antwoord. — Van Rysselberghe heeft me een croquis — bijna een teekening — van een zijner doeken gezonden: het portret van de vrouw vóór 't klavier. 't Is geteekend au pointillé!![4] Wat zullen
[2]
de Vlaamsche-School-meesters zeggen????
Ik en V[an] Langendonck hebben getwist met Brans. Was nog aanwezig: A[lfred] de Smet. Die Brans is nog beester dan ik dacht!! Hij is onafveegbaar!
Hij heeft van zelf bekend: 1° dat Baudelaire onduidelijk was, en dat er — Hij, Brans, niet een zier van begrepen had. Dat was geen kunst, enz. enz.
2° dat de beste landschapschilder van ons land was en is: LAMORINIÈRE
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
Hij wilde zelfs dat Credo onderteekenen. Nu, luister wel: indien die smeerlap ons eens in de voeten wil loopen, dan drukken we eenvoudig zijn geloofsbelijdenis af.
Hij wilde een artikel schrijven over de XX, waarin hij met allen, en vooral met Toorop, zou zwanzen![5] Hij zal goed ontvangen worden!
Ik wil alle oprechte kunstenaars gerust laten, en zelfs de kunstenmakers die niet gevaarlijk zijn. Maar, de eerste maal dat hij in 't openbaar pist en schijt tegen iets dat wij bewonderen, vallen we op hem, we eten hem op, we poepen hem uit. Och, mocht ik toch eens een pamflet schrijven, om ál mijn gal over te geven!...
— Van wien is de ets in nr 3? Mag ik iets kiezen van Ensor? (voor nr 4).
Ik kom waarschijnlijk Zondag[6] naar Antwerpen. Dan vertrek ik met den laatsten trein, ik rol in Brussel met de Blikken Oogen, en ik kom naar huis in den namiddag.
Indien ge mij een kaart schrijft, geen zinspelingen over die verscheidene jolen, zulle!!
Adju!
[[In plaats van de naam of handtekening van Vermeylen staat een varkenssnuit getekend.]]
Annotations
[1] De militaire loting als recruteringsprocédé is in onze wetgeving pas in 1909 definitief geschrapt, ondanks de militiewet van 1870, die zoveel mogelijk op vrijwilligers steunde en enkel in geval van tekort de loting behield, en ondanks wetsvoorstellen tot afschaffing in 1887 en 1902. De reglementering van de loting (zie militiewet van 1817) voorzag de mogelijkheid van vervanging mits betaling van 1600.— fr. De bepaling van de 'slechte' loten varieerde: een gerechtsambtenaar merkte ze vooraf, ze werden zwartgemaakt of ze kwamen overeen met de oneven of met de lage nummers. Bij de loting waaraan Vermeylen deelnam, werd waarschijnlijk de vierde variante gebruikt. De legerdienst bedroeg 3 jaar en de mogelijkheid om hem af te kopen was uiteraard enkel weggelegd voor de gegoede burgers. (Zie: 'Loteling en Loting' in het Maandschrift Vlaamse Toeristische Bibliotheek (Augustus 1973).)
[2] Allusie op de gemaskerde figuren in Ensors werk.
[4] August Vermeylen, 'De XX te Brussel', in: De Vlaamsche School, nr. V (1892), p. 73-78. Gedateerd: 4 mei 92. Tussen de tekst (p. 73) is opgenomen: 'Portret van Mej. S. Oorspronkelijke teekening van Theo van Rijsselberghe.'
[5] Dit artikel van Jan Mathijs Brans is waarschijnlijk nooit verschenen. Het is alleszins niet teruggevonden in De Vlaamsche School, Nederlandsche Kunst- en Dichthalle, De Zweep, Tybaert, Vlaamsche Kunstbode of Flamingant.
[6] Zondag 6 maart 1892.
