Zondag 3.4.92.
Zondag! voor de eerste maal dit jaar heb ik mijn venster wijdopen gezet, en ik zit weer voor mijn tafelken, schrijvend en kijkend naar het pure zonnige licht daarbuiten, luisterend naar het gerucht der geruste wandelaars die sleurvoeten op straat. Er gaan zeer veel koppels voorbij, die gelukkig schijnen! ... Voelt ge, in dat prachtig lente-weder, geen aanvechtingen van sentimentjes? Ik niet, — en dat verwondert mij zelfs. Ik vind die koppels heel naïef, ik denk dat die arme zieltjes weinig noodig hebben om gelukkig te wezen, en ik beklaag de typen, die het banale, belachelijk-sentimenteele & "terre-à-terre" gesprek van hun wijfke moeten lijden. De Zondag is een dag vastgesteld om ieder's pleizier, — dien dag móet men zich vermaken, dat is de regel, alleman is op straat. Dus... blijf ík thuis zitten. Voor 't oogenblik prijs ik meer mijn cigarette dan de vrouw, — een cigarette gerold in een zeldzamen Russiscnen tabak, met een blauw en zeer fijn aroma, dat ik wat droomerig opsnuif, de oogen half toe.
Ik heb gisteren den heelen namiddag doorgebracht bij X[avier] Mellery. Wat een kerel! Het was me een buitengewoon genot met hem te spreken over Kunst! Ik heb ook Donderdag[1] gesoupeerd met Fernand Khnopff. We waren zeer engelsch & präraphaëlitachtig: we aten pudding en dronken echten whisky. Daarna tot 12 1/2 's nachts in Ter Kamerenbosch gewandeld.
Ik heb voor de Vl[aamsche School]:
- 1) de teekening van Th[eo van] Rysselberghe.[2]
- 2) het hoofd van een "Sphinxwijf", door F.Khn[opff] (oorspronkel[ijke] teekening).[3]
- 3) Zeven croquis van X[avier] Mellery, waarvan hij er vijf wil laten reproduceeren. Die vijf zijn heerlijk: [2]
Ik schrijf dezen avond aan Buschmann om te weten wat daarmee moet gedaan worden: hij zal natuurlijk geen 7 reproducties in één nr plaatsen (en ik geloof dat er overigens nog iets is van Farasijn, nietwaar?)[7] Zou het artikel XX in twee moeten gesplitst worden? Zeg me eens heel serieus wanneer dat artikel moet gegeven worden.[8]
Khnopff acht de Vl[aamsche School] als het schoonste misschien van al de kunstbladen die er bestaan.
T'Sjoen heeft me gisteren gezegd dat i mijn artikel Meunier prachtig vond...[9] Zou het dan toch waarlijk slecht zijn? Ik begin te vreezen...
Ik heb geen nr gezonden aan Couperus: 1) omdat ik er geen meer bezit — 2) omdat ik niet wil indringend schijnen. Waar is 't nut? Couperus zou me een brief schrijven om me te bedanken, en daarmee ware alles uit. — De N[ieuwe] Gids heeft een nr ontvangen. (Kreeg Simons het laatste nr?)
Gisteren naar de Distel geweest (waar ik niet meer verscheen sedert September 91). Het was er zoo schrikkelijk, onpeilbaar ploertig[10] (T'Sjoen was niet de ploertigste!) dat V[an] Langendonck, die nu voorzitter is (!), mij bekende dat hij alles ging losmaken & voor een zekeren tijd uit de Flamingantsche wereld verdwijnen. Goed! Ik moet hem morgen vier gedichten van 12 verzen laten zien. Indien hij ze goed vindt zend ik ze u voor Vl[aamsche School]. Het is geen pittoresk machien, maar gedachtenpoezie.[11]
Buyst las gisteren een gedicht over "Gezonde Poezie". Geen aanmerkingen noodig, hè?[12]
Nu van òns gesproken. Ik besluit — Ik, m'neer! — dat ons Jaarboek zál verschijnen,[13] al moest ik alles op mij alleen nemen? (Ik bedoel den financieelen kant van de zaak, waarover
[3]
Buysse of V[an Langendonck] het niet eens zouden zijn, misschien). Zij moeten natuurlijk kopij leveren, — en ik herhaal: geen snipperwerk, maar een heelen cyclus gedichten of een 30 b[lad]z[ijden] proza. De vier namen die ge citeert moeten er inkomen. Maar we zullen ook medewerking vragen aan P[iet van] Assche, Franck, Sabbe, enz. Is hun werk niet buitengewoon, dan wordt het geweigerd, en daarmêe uit.
Is een bijeenkomst nu wel noodig? Ik acht dat C[yriel Buysse] & Pr[osper van Langendonck] niet moeten gederangeerd worden eer wij alles hebben vastgesteld. De kosten heb ik op benaderende wijze berekend naar het "Almanach des Etudiants"[14] maar ik zal den prijs vragen (met alle details) aan Guyot, en aan een zekeren Godenne, die in Mechelen drukt (hij drukt Le Mouvement Littéraire voor 30 fr. per nr, wat voor niet is) [Tusschen haakjes: indien we ons blad uitgeven, zùu dat dus maar 720 fr. kosten bij dien kerel, voor 16 b[ladzijden], per maand, zoo schoon gedrukt als l'Art moderne zelfde formaat].
Ieder nu een werk uitgeven is te veel geriskeerd, we zouden er waarschijnlijk geld aan verliezen. Dáárom juist moeten we "de handen ineen slaan" en ons laten kennen door een collectief boek. Eens dat het boek verschenen is ontstaat er waarschijnl[ijk] een polemiek, en dan komen we voor de pin met ons blad. (Weeral iets tusschen haakjes: in dat blad zullen er moeten teekeningen verschijnen, voor 192 redens die 'k u later zal uiteenleggen).
"Onder één vlag" bevalt me niet veel. Een heele boel kerels zouden denken dat we met ons 4... een school willen maken. Laat de vlaggen maar steken. De titel zullen wij wel van zelf vinden. Hij moet in 't geheel niet pretentieus zijn, maar toch aanduiden dat er buitengewone dingen achter zitten.
Ik kom nu naar Antwerpen niet, daar er toch geen groote besluiten te nemen zijn! Een andere reden: ik heb nog maar de 2/3 van mijn schuld betaald, en ik wil dat eerst allemaal achter den rug hebben.
[4]
Indien dat schoon weer blijft duren kom ik misschien eens te voet naar Antwerpen!
"Drada" heb ik niet gelezen.[15] Kunt ge mij dat leenen?
Geen nieuws van Léo.
Gelooft ge dat een reis in Holland groote voordeelen zou hebben? Konden we twee of drie weken doorbrengen in Amsterdam!!... Maar het leven kost daar heel duur.
Waarschijnl[ijk] zal ik naar Spanje gaan. Ik had u in den tijd eenige inlichtingen gevraagd die 'k nog altijd afwacht... OEconomiekste wijze om per boot van Antwerpen naar Lisboa (Lisbonne) te varen??[16]
Kan ik het boek van V[an] Steenweghio niet krijgen?[17]
Vrijdag, eerste vertooning van l'Intruse.[18]. Maeterlinck was zenuwachtig, alleman was zenuwachtig. De zaal vol, al de "snotneuzen" waren daar. Negatieve ovatie toen Frederix en Cattier binnenkomen. Het "uilenkot" stormig.
Het stuk begint in een ontrustende duisternis en stilzwijgendheid. Maar het wordt tamelijk slecht gespeeld. Men begint te lachen in de logies, de meerderheid protesteert tegen het giegelen der dames. Het stuk schijnt lang, lang... en ik beken dat het niet goed opgevoerd kan worden, het is niet sceniek. De logies beginnen zich te vervelen, en nu hoort men ook gelach in 't parket. Stemmen vallen van boven: "A la porte, les imbéciles! — Silence! tas d'avachis! —" [x]Toen het doek valt, colossale ovatie, de acteurs worden viermaal op 't tooneel gesleurd. De prinsen der critiek chuteeren. Verhaeren en Gilkin huilen, ik twist met Jane Berty (die actrice die door Dw[elshauvers] cabotine werd genoemd), Fernand Brouez (dir[ecteur] van La Soc[iété Nouvelle] vecht bijna met Renory van de Réforme (l'oiseau qui vient de France): — "vous êtes de la claque, vous? — En voulez-vous, des claques?" Kortom, een heel pleizierige avond.
[5]
Met mijn gedichten zult ge dat van V[an Langendonck] & dat van de Smet ontvangen. De Litanieën[19] verschijnen in Z.V. met drie andere gedichten in denzelfden trant.
Je
G[ust]
(Zoeken we geen uitgever in Holland voor ons boek. Tijd verloren. Dat machien moet van hier uitgaan.)
Annotations
[1] Maandelijks Diner Magny. Donderdag 31 maart 1892.
[2] 'Portret van Mej. S.', opgenomen bij: Vermeylen, 'De XX te Brussel', in: De Vlaamsche School, nr. V (1892), p. 73.
[3] Opgenomen bij: G. Outis, 'M. Maurits Bekaert', in: De Vlaamsche School, nr. V (1892), p. 80.
[4] Opgenomen bij: G. Outis, 'M. Maurits Bekaert', in: De Vlaamsche School, nr. V (1892), p. 81.
[5] Opgenomen bij: Pol de Mont, 'De "Nederlandsche Etsclub" te Antwerpen', in: De Vlaamsche School, nr. V (1892), p. 85.
[6] Hiervan zijn er slechts twee opgenomen, nl. bij: Pol de Mont, 'Floris Crabeels', in: De Vlaamsche School, nr. V (1892), p. 76 en p. 77.
[7] Er is een tekening van Edgard Farasijn, naar zijn schilderij 'Eene Idylle', opgenomen in de vorige aflevering van De Vlaamsche School (nr. V (1892), p. 63).
[8] Opgenomen in de vijfde aflevering (mei).
[9] Opgenomen in de derde aflevering.
[10] Dat is niet op te maken uit het verslag van de vergadering. Het handschrift van die vergadering is in het bezit van het AMVC (D531/D, zonder nr., 1892, folio 14).
[12] Het verslag van de vergadering van 2 april van De Distel (zie [10]) luidt: 'Buyst, lezing van een gedicht getiteld: Gezonde strekking; besproken door Brans, Kesler en Van Langendonck.' Er staan geen verdere opmerkingen bij.
[14] Uitgave van de studenten van de Brusselse universiteit.
[15] R.L. Doornkapper, 'Drada en mijn dorpje. Liederen' (Gent, J. Vuylsteke, 1892).
[16] Waarschijnlijk heeft Vermeylen dat ooit mondeling gevraagd. Het komt althans niet voor in zijn vorige brieven aan De Bom. In zijn brief van 19 mei (brief 100) zal Vermeylen hem danken voor de inlichtingen.
[17] Frans van Steenweghen, In Spanje (Lier, Joseph van In & Cie, [1889]).
[18] Vrijdag 1 april. Zie 'L'Intruse', in: L' Art Moderne, XII, 14 (3 april 1892), p. 105-106. Vermeylen deelde in zijn brief aan Emmanuel de Bom van 29 maart (brief 70) reeds mee dat hij zou gaan kijken. Op 30 maart ging het in Den Haag in de Koninklijke Schouwburg in Nederlandse première. Het werd opgevoerd onder de titel De Indringer (vert. Lodewijk van Deyssel) door het gezelschap van de 'Salon des Variétés'. Zie De Portefeuille, XIII, 50 (12 maart 1892), p. 1254.
[19] August Vermeylen, 'Te Brugge, Litanieën', in: Zingende Vogels, II, 2de stuk (1891), p. 88-89. De andere gedichten waren: 'I Klokken in 't avondgrauw' (p. 87-88); 'III Zaterdagavond' (p. 89); 'IV Onmacht' (p. 89-90). Het is niet duidelijk om welk gedicht van Van Langendonck het hier gaat.
