25.11.1892, August Vermeylen aan Emmanuel de Bom

Titel: 25.11.1892, August Vermeylen aan Emmanuel de Bom

Auteur: August Vermeylen

Geadresseerde: Emmanuel de Bom

Plaats van verzending:

Datum: 1892-11-29

Brieftype: Brief, geen omslag

Afmetingen: 177 229

Fysieke bijzonderheden: Ongelijnd vel met gekartelde rand dat doormidden is gevouwen tot vier gelijke schrijfhelften. De brief van Vermeylen neemt de beide helften van één zijde en één helft van de andere zijde in beslag. Voor het gebruik van die laatste schrijfhelft heeft hij het vel een kwart (tegen de wijzerzin) gedraaid. Op de overblijvende helft heeft De Bom een repliek geschreven. Hij heeft het papier daarvoor nog eens 180° gedraaid.

Bewaarplaats: Letterenhuis, Antwerpen, België

Collectie: V4655, nummer 61077/243

Bijlagen: De brief bevat onderaan een repliek van De Bom, die echter meer de indruk geeft een eerste reactie voor zichzelf te zijn, a.h.w. een kladversie voor zijn eigenlijke antwoordbrief.

Elektronische publicatie: Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie / Centre for Scholarly Editing and Document Studies Gent © Copyright, CTB

Editeur: Bert Van Raemdonck

Promotor: Prof. dr. Yves T'Sjoen, Em. prof. dr. Anne Marie Musschoot

Facsimile's

Vrijdag 25-11-92

Houwe!

Ik lijd schrikkelijk, aan hoofdpijn en kan u niet veel schrijven. Ik bezit geen cent meer, maar misschien zal ik geld te leenen vragen om morgen op te komen. Het tijdschrift zal me kosten van verzending schuldig zijn, want dat begint fel op te loopen.

Blok heeft 100 fr. ontvangen, al de medewerkers hebben ook een laatsten staat van het prosp[ectus] gekregen.[1]

Hierbij lijst der abonneerbaren in Antwerpen. Ik heb tot hiertoe een lijst van 42 abonnés, waarvan 21 van 10 fr., 1 van 20 fr., 17 van 6.50 gd., 2 van 12 gd. (Augusta Peaux & P[ieter Lodewijk] Tak) & 1 van 12.50 fr. (Jaak Dwelsh[auvers])

Een charmanten brief ontvangen van Willem Kloos.[2]

Ik zou u absoluut moeten spreken over uw Zieke Liefde.[3] We zouden dat moeten lezen, woord aan woord, zooals ik het gister avond gedaan heb met Van Langendonck. Ik deel volkomen zijn meening. Rechtuit gezegd: wij vinden het te zwak, soms kinderachtig, ouderwetsch, en niet fijn genoeg. Ik heb het ook laten lezen aan Coremans, die het niet goed genoeg vond voor ons eerste nummer. Ik hoop dat ge dit nu heel serieus zult opnemen, overtuigd dat alleen mijn liefde voor ons tijdschrift me dat zoo brutaal doet zeggen.

Gij hadt dat stuk in Antwerpen goed & eenvoudig voorgelezen, en na zoo een enkele lezing kan men een stuk niet beoordeelen.[4]

Ik zou u willen uitleggen waarom ik het stuk niet goed vind, en daarom moeten we dat samen lezen. Daarom zal [2] ik misschien morgen toch opkomen.

Buysse belooft me een novelle van een 8-tal b[lad]z[ijden] maar.[5] Dus, geen dubbel nummer.

V[an] Langendonck heeft betere gedichten dan die welke ik voorlas.[6] In mijn stuk ook moeten er nog heel veel dingen veranderd worden.[7] Het kan nog verbeterd, maar het uwe, geloof ik, kan niet verbeterd worden, omdat de fouten niet in enkele details bestaan. (Bewijzen!)

In dat 1° nr moet iedere bijdrage hooger staan dan wat we gewoonlijk te lezen krijgen. Ieder moet zijn best doen. Ge zoudt een "sjapitouwer"[8] zijn indien gij u gekwetst voelde door mijn beoordeelingen.

Ik kan u niet meer schrijven. Ik ben halfdood.

G[ust]

Hoe klein denken die kerels van me! Alsof ik niet de 1° zijn zou om mijn bijdrage in te trekken als men er in gelukt me te overtuigen (de goede wil is er bij mij) dat mijn werk onwaardig is van Het.[9] Nu daarop juist is 't dat ik wacht.

Maar dit wil ik aan Gust doen opmerken: Ik stel hoogen prijs op persoonlijke critiek. Ik heb hem tot nu toe aanzien — en doe dit nog — als bekwaam tot het uiten van een rein persoonlijke meening. 't Kan niet anders dan me bevreemden, en me eenigszins schuw en mistrouwig maken, dat zijn revirement eerst is gekomen, nadat v[an] Langendonck en dan nog Coremans, daarna, hem hebben gedicteerd hoe hij er over denken moet. Dat vind ik niet stevig, niet flink. Ik heb over zijn werk dadelijk, na ernstig nadenken, een gedachte kunnen uitspreken. Over dat van Buysse ook. Alleen hebben zij beiden, toen ik mijn opstellen eenvoudig en goed voorlas, gevonden, dat ze goed waren. Hebben zij ze dan niet eenvoudig en goed gelezen? Maar geen woordspelingen! Ik wacht tot mij serieuse critiek gemaakt wordt, 'k zal oordeelen wat ze waard is, en vind ik dat men gelijk heeft: awoert voor mijn proza! Weg! A la lanterne! — Maar men levere mij eerst het bewijs.

[3]

De zaak is of ik een ernstige critiek waard ben of niet. Geen autoriteits critiek duld ik. Intusschen — ik geef in geen geval "Zieke Liefde". Je veux entrer par la Grande porte!

Annotations

[10] Blok stond in voor de verspreiding van Van Nu en Straks in Nederland. Zie brief 210.

[1] Namelijk van versie D.

[2] Zie brief 210bis.

[3] Zie AMVC, B708/H, 91603/4. Onder de gemeenschappelijke titel 'Zieke liefde' (met als motto: 'I love and hate her' van Shakespeare) bevinden zich de volgende teksten op 4 bladen, aan één zijde beschreven in zwarte inkt:

I. Praeludium (1 blz.)
II. Zieke liefde (3 blz.)
III. Regen (2 blz. door De Bom gedateerd: 'Zondag, 9 October 92')
IV. Visioen van Vleesch (3 blz. door De Bom geschrapte dateringen: 'October 92'; '12 Oct. 92')
V. Winter (1 blz. door De Bom gedateerd met geschrapte dagaanduiding: '18 October 1892')
VI. Schijndood (1 blz. door De Bom gedateerd '15 November 92')
IV. [sic] Door mijn venster (1 blz.)

Er werd ten slotte niets van gepubliceerd.

[4] Waarschijnlijk op de redactievergadering van dinsdag 8 november in Antwerpen. Zie brief 192.

[5] In het eerste nr. van Van Nu en Straks verscheen van Cyriel Buysse 'Moeder' (p. 17-24).

[6] Van Prosper van Langendonck verscheen in het eerste nr.: 'Van Hoogmoed' (p. 10-13, vier sonnetten); 'Wrangheid' (p. 14-15, gedicht) en 'Sonnet' (p. 16).

[7] Van August Vermeylen verscheen in het eerste nummer een niet ondertekend gedicht 'Van Geluk' (p. 1-2) en 'Heimwee' (p. 3-9, proza).

[8] Zie brief 210.

[9] Van Nu en Straks.

1
2

Register

Naam - persoon

Blok, Simon (° Den Haag, 1867-02-26 - ✝ Den Haag, 1933-10-14)

Boekhandelaar in Den Haag, Prinsestraat 17.

Was de eerste agent voor Van Nu en Straks in Nederland. Verkocht zowel nieuwe als tweedehandsboeken, de eerste aan zo'n lage prijs dat hij herhaaldelijk met de Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels in conflict kwam; de veroordelingen die hij opliep, hing hij als publiciteitsmateriaal voor het uitstalraam. Was goed bevriend met Paul Verlaine.

Bom, Emmanuel Karel De (° Antwerpen, 1868-11-09 - ✝ Kalmthout, 1953-04-14)

Bibliothecaris, journalist en schrijver. Medeoprichter van Van Nu en Straks. Gehuwd met Nora Aulit op 24/08/1901 in Antwerpen.

Buysse, Cyrillus Gustave Emile (° Nevele, 1859-09-20 - ✝ Afsnee, 1932-07-25)

Schrijver. Medeoprichter van Van Nu en Straks.

Gehuwd met de Nederlandse Nelly Dyserinck op 01/10/1896.

Coremans, Edouard Charles François Marie (° Elsene, 1863-10-21 - ✝ Etterbeek, 1926-07-24)

Toneelcriticus en bediende bij het Ministerie.

Neef van de gelijknamige Antwerpse meetingist. Fijnzinnige, aristocratische figuur, die o.m. actief was in het Brusselse kunstgenootschap De Distel. Bewonderaar van E.A.Poe. Maakte jammer genoeg niet gepubliceerde vertalingen van Ibsens toneelstukken. Schreef op last van de Belgische regering een overzicht van de Vlaamse letterkunde bestemd voor de Engelstalige bezoekers van de Wereldtentoonstelling te Saint Louis (1904). Was in 1910 secretaris van de afdeling letterkunde van de Wereldtentoonstelling te Brussel. Tijdens WO I werd hij opgenomen in het departement Kunsten en Wetenschappen van het door toedoen van de bezetters gesplitste ministerie, wat hem een veroordeling wegens activisme kostte. Stierf in armoede ondanks de door E.Picard opgezette campagne om hem geldelijk bij te staan.

Dwelshauvers, (Jean) Jacques (° Brussel, 1872-07-09 - ✝ Montmaur-en-Diois (Drôme), 1940-11-14)

Kunsthistoricus en militant anarchist.

Broer van Georges Dwelshauvers en gezel van Clara Köttlitz, met wie hij in 1897 een vrij huwelijk aanging. Deed beloftevolle studies aan het Koninklijk Atheneum Brussel (afd. Latijn-Grieks), waar hij A.Vermeylen leerde kennen. Studeerde 1890-92 natuurwetenschappen aan de ULB (diploma van kandidaat in juli 1892). Met een beurs van de Jacobsstichting vatte hij in oktober 1892 studies in de medicijnen aan te Bologna, samen met de latere geneesheren Herman Köttlitz en Alfred Walravens. Hij verliet Bologna in 1897, zonder de hele cyclus te hebben beëindigd.

In hetzelfde jaar begonnen de eerste strubbelingen met Gust Vermeylen, i.v.m. diens huwelijk met Gaby Brouhon en de strekking en inhoud van Van Nu en Straks. Het jaar daarop maakte hij een nieuwe reis naar Bologna en Bergamo. In het voorjaar van 1899 trok hij met Clara naar Firenze, waar hij zich voortaan geheel aan kunsthistorisch onderzoek wijdde, geboeid door de figuur van Botticelli en de kuituur van het Quattrocento. Hij zou in Firenze ook nog de toelating hebben gevraagd zich voor de eindexamens geneeskunde aan te bieden, maar legde die nooit af. Zijn verblijf in en om Firenze (afwisselend te Calamecca en te Castello), dat tot 1906 duurde, werd regelmatig onderbroken voor reizen naar het thuisland, en naar Parijs.

In 1899 werd te Antwerpen trouwens zijn zoon Lorenzo (Jean-Jacques Erasme Laurent) geboren (op de akte tekende o.m. Emmanuel de Bom als getuige), en het gezin was er officieel ingeschreven aan de Montebellostraat 3 tot 1906. In dat jaar, verhuisden zij naar Colombes bij Parijs (Boulevard Gambetta 46, niet-geregistreerde verblijfplaats). Dwelshauvers, die zich intussen Mesnil noemde (naar twee dorpjes bij Dinant, de geboortestad van zijn vaders familie), onderhield er nauwe contacten met de anarchistische en internationalistische beweging. Hij verdiende de kost met het schrijven van reisgidsen, eerst bij Hachette (o.a. de Guide Joanne - na W.O.I Guide Bleu - over Noord-Italië), nadien bij Baedeker.

Tussen 1910 en 1914 vestigde het gezin Mesnil zich te Alfort bij Parijs, waar - gezien zijn moeilijkheden met de geheime politie - evenmin een officiële inschrijving werd genoteerd. Jacques Mesnil stierf in niet opgehelderde omstandigheden te Montmaur, waar zijn zoon toen zou hebben gewoond; hij leed toen al enkele jaren aan een hart- en nierziekte waarvoor hij o.m. door dokter Schamelhout werd behandeld. Behalve aan Van Nu en Straks werkte hij nog mee aan Mercure de France, La société nouvelle, Ontwaking, Onze kunst, Revista d'Arte, Gazette des beaux arts, Burlington Magazine, de Parijse krant L'Humanité en het Italiaanse Avanti. Een bibliografie kan men terugvinden in de geciteerde bronnen.