Annotations

[1] Vermeylen bedoelt Piet van Assche.
[2] Vermeylen verwijst naar De vrije vlucht, waarvan het eerste nummer verscheen op 10 juli 1890. Het tijdschrift kende slechts drie nummers. De "koddige Jezuietenstreek" waarvan Vermeylen hier spreekt, slaat op het feit dat Van Assche tijdens de onderhandelingen over het oprichten van Vrije Kunst (dat nooit verscheen) zelf reeds een tijdschrift had opgericht, met name De vrije vlucht. Van december 1890 tot en met januari 1891 verscheen dan nog Onze kunst, waaraan Van Assche eveneens meewerkte.
[3] Allusie op: Piet van Assche, 'Och, ware de Schelde mijn graf', Eerste gedichten (Antwerpen, Ch. Jacobs, 1891).
[4] In Het Volksbelang verscheen geen "uitlegging", hoewel Emmanuel de Bom van dit Gentse, Vlaams-liberale weekblad een tijd correspondent voor Antwerpen was.
[5] Over hun op te richten tijdschrift, Vrije Kunst.
[6] In het "Théâtre Molière" speelde men voornamelijk mantel– en degenstukken in de geest van vader en zoon Dumas. Toen echter Paul Alhaiza directeur werd in 1886, probeerde hij het theater naar een hoger niveau te tillen.
[7] Deze opvoering van Faust (van Charles Gounod) werd door Lodewijk de Raet in Ons Tooneel niet besproken.

Register

Naam - persoon

Alhaiza, Alfred Alexandre (gen. Paul) (° Parijs, 1839 - °)

Acteur en schouwburgdirecteur.

Acteur bij het Théâtre du Parc (Brussel), waar hij speelde onder de leiding van Fr. Candeilh. Werd daarna achtereenvolgens directeur van het Théâtre Municipal de Lille en van de Brusselse schouwburgen Théâtre Molière (1886 - 1892) en Théâtre du Parc (1892 - 1898). Richtte in het Théâtre Molière elke donderdag namiddagvoordrachten in gewijd aan de literatuur, een initiatief dat hij later ook overnam in het Théâtre du Parc.

Assche, Piet Van (° Burcht, 1867-12-16 - ✝ Antwerpen, 1950-02-05)

Schrijver en journalist.

Boele Van Hensbroek, Pieter Andreas Martin (° Den Haag, 1853-01-23 - ✝ Den Haag, 1912-09-26)

Boekhandelaar, uitgever en letterkundige.

Bom, Emmanuel Karel De (° Antwerpen, 1868-11-09 - ✝ Kalmthout, 1953-04-14)

Bibliothecaris, journalist en schrijver. Medeoprichter van Van Nu en Straks. Gehuwd met Nora Aulit op 24/08/1901 in Antwerpen.

Gounod, Charles François (° Parijs, 1818 - ✝ St.-Cloud, 1893)

Componist.

Mont, Maria Polydoor Karel De (gen. Pol) (° Wambeek, 1857-04-15 - ✝ Berlijn, 1931-06-29)

Schrijver, kunsthistoricus en journalist.

Raet, Lodewijk De (° Brussel, 1870-02-17 - ✝ Vorst (Brussel), 1914-11-24)

Economist.

Studiegenoot van A.Vermeylen en J.Dwelshauvers op het Brussels Atheneum en aan de ULB, medestudent van J.Dwelshauvers, A.Walravens en H.Köttlitz in het Collegio dei Fiammenghi in Bologna (J.Jacobsstichting) in 1892-1893.

Vermeylen, August. (° Brussel, 1872-05-12 - ✝ Ukkel, 1945-01-10)

Hoogleraar, kunsthistoricus en schrijver. Medeoprichter van Van Nu en Straks. Gehuwd met Gabrielle Josephine Pauline Brouhon op 21/09/1897.

Warendorf, Simon (° Amsterdam, 1861-01-09 - ✝ Amsterdam, 1918-07-24)

Uitgever.

Trad vanaf 1887, na de dood van Tj.van Holkema, op als procuratiehouder van diens weduwe. Sinds 1891 heette de firma Van Holkema en Warendorf.

Titel - krant/tijdschrift

Ons Tooneel (° 1890 - ✝ 1891)

Antwerps weekblad onder redactie van L. Krinkels (hoofdopsteller), E. de Bom en A. Vermeylen. Bracht informatie over de toestand van het toneel in binnen- en buitenland. Naast de drie redacteurs leverden verder nog bijdragen: J. de Bom (onder pseudoniem Zors), J.T. Grein, Panurge (pseudoniem van A. Vermeylen?) en enkele onbekenden (misschien, de redacteurs zelf) die schreven onder de pseudoniemen Ariestark, R. Cavalier, Diecsar Sandor. Van het tijdschrift verschenen zeventien nummers.

Onze Kunst (° 1890 - ✝ 1891)

Antwerps maandblad dat bij B.J. Mees uitgegeven werd met als ondertitel Vri, jonc ende stout, orgaan der jongeren. Kende slechts twee afleveringen (december 1890 en januari 1891). Een redactie werd niet vernoemd. Spil bleek echter P. van Assche te zijn die in beide nummers bijdragen plaatste en van wie ook voor de volgende nooit verschenen nummers werk werd aangekondigd. Andere medewerkers waren: A. Bayens en Nora Elen, Djef Haks en E.Rosa (waarschijnlijk pseudoniemen), M. Sabbe en L. Scharpé.

Volksbelang, Het (° 1867 - °)

Vlaams liberaal weekblad.

Vrije Kunst

Tijdschrift dat in 1890 werd gepland doch nooit werd uitgegeven. Initiatiefnemer daartoe was P.van Assche. De redactie zou bestaan uit P.van Assche, E.de Bom en A.Vermeylen. De opname van P.de Mont werd in beraad gehouden. Ook C.Buysse en H.Langerock werden uitgenodigd om aan de redactie deel te nemen. Buysse aanvaardde en Langerock weigerde. Als leuzen werden voorgesteld: "Hoogmoedighlic!" en "Volg de vrije bane waarop de vrije geest U leidt!" (Poesjkin). Voor het drukken en uitgeven werd aan X.Havermans (later uitgever van Van Nu en Straks, 1ste reeks), A.Hoste en S.Warendorf (Ned.) gedacht. Het eerste nummer was gepland als dubbelnummer waarin bijdragen zouden voorkomen van A.Vermeylen, P.van Assche, E.de Bom, C.Buysse en H.Bossiers die eveneens deel zou uitmaken van de redactie. Het plan in bovenstaande vorm viel definitief in duigen, toen bleek dat P.van Assche tijdens de onderhandelingen i.v.m. Vrije kunst, zonder de medewerkers hierin te kennen, De vrije vlucht op touw had gezet. A.Vermeylen en E.de Bom werkten nochtans in stilte verder aan Vrije-kunst-plannen: einde 1890 stelden Vermeylen en De Bom een nieuw project op voor de wedergeboorte van Vrije kunst. Hieruit bleek hoe het geplande tijdschrift, hoewel grootser en ruimer opgevat, in het verlengde zou liggen van Jong Vlaanderen en reeds anticipeerde op het latere Van Nu en Straks.

Vrije Vlucht, De

1890

Orgaan der jongeren met als motto "Jonc ende stout". Het eerste nummer zou volgens een potloodaantekening op de kaft ervan (bezit SBA) van 10 juli 1890 zijn; het prospectus verscheen in juni 1890. Het tijdschrift kende slechts drie nummers waarvan het laatste nà Boekwezendag (augustus 1890) verscheen. Als redactie wordt vernoemd: P.van Assche en een aantal pseudoniemen als C.Erberus, Djef Haks, Max van Saksen, Siebel (zie ook de medewerkers aan Onze kunst). Werkten verder nog mee: L.Scharpé, B.van Burght, C.Vermeiren, J.M.Verachtert, M.Sabbe en E.Schiltz. Worden nog vernoemd de pseudoniemen Joris, Bacchus en E.Rosa.

Naam - instituut/vereniging

Koninklijke Muntschouwburg

Brusselse operaschouwburg.

Theatre Du Vaudeville (° 1884 - °)

Brussels theater.

Werd opgericht in de Koninginnegalerij te Brussel. Bestaat heden nog. Oprichter was de acteur Leopold Boyer, die er tot 1909 directeur was. Zoals de naam aangeeft, speelde men er voornamelijk revues en vaudevilles.

Theatre Moliere (° 1857 - °)

Brusselse toneelgroep.

Opgericht te Elsene bij Brussel; bestaat heden nog. Speelde eerst in de Malibranzaal (tot 1867); verhuisde daarna naar een eigen theater nabij de Naamse Poort, waar het ook in 1890 gevestigd was. Was bekend voor zijn vlotte komedies, hoewel men er soms ook drama's en vaudevilles bracht. Tijdens de directie van P.Alhaiza (1886-1892) kende het theater een grote bloei: het Théâtre-Libre d'Antoine speelde er tijdens zijn Belgische tournees en de eigen groep bracht werk dat qua gehalte beslist kon wedijveren met wat gedurende dezelfde periode bijvoorbeeld in het Théâtre du Parc werd vertoond. Van 1905 tot 1914 stonden echter voornamelijk operettes op het repertoire.