A[msterdam] 30 Dec[ember] '91
Beste Kerel!
Nu ja, zul je gedacht hebben — die Simons! En dan verder iets van luiheid, onverschilligheid, veel zeggen en weinig doen! Ho! ho! Maar ik heb stellig wel zesmaal geprobeerd den man te treffen, dien ik voor je hebben moest: nl Warendorf, den uitgever van het weekblad de Amsterdammer, omdat dit [']t eenige blad is, waarin die studie passen zou.[1] Nu van ochtend heb ik hem eindelijk op zijn kantoor getroffen en hij heeft mij beloofd je artikel aan de redactie over te geven. — Ik heb dat zelf niet direct gedaan om de reden, die je bekend is.[2]
Intusschen had W[arendorf] dadelijk een opmerking, die ik ook al gemaakt had: te uitgebreid. Je hebt te zeer het oog gehouden op je tijdschrift Vlaamsche Kunst[3] en niet genoeg gedacht aan een Nederl[andsch] dag- of weekblad. Zoo is heel het slot, dat ik nu gekregen heb, alleen voor Vl[aamsche Kunst] geschikt; ik acht het beter [']t maar heelemaal niet aan de Red[actie] van De Amsterdammer ter hand te stellen, daar ik, om W[arendorf] niet af te schrikken er al heb moeten bijvoegen dat ge, desnoodig, wel tot het aanbrengen van eenige bekortingen bereid zoudt zijn. Wilt ge nu dat ik hem tot het slot tóch stuur, of wil ik je dat terugzenden om [']t alleen voor Vl[aamsche Kunst] te doen dienen. Het kan dan ook later heeten, dat ge uw artikel in De Amst[erdammer] voor Vl[aamsche Kunst] hebt omgewerkt.[4] Dan is er geen moeilijkheid met het auteursrecht.
Nu wil je mijn oordeel weten? — Of ik over die schilderijen net zoo oordeelen zou als jij weet ik natuurlijk niet; omdat ik ze niet gezien heb. Een enkele opmerking lijkt me
[2]
wat ouwerwetsch; bijv. dat ge niet kunt zien wat op een stuk van een zeker schilder (de naam valt me nu niet in) de voorstelling wezen wil.[5] Dit is toch ook niet altijd noodzakelijk. Dan nog — ge schrijft wat veel provincialismen en maakt misbruik van het woord "rechtzinnig", dat voor ons, Noord-Nederlanders, orthodoxe in het geloof beteekent. Doch dit zijn kleinigheden en het geheel doet goed door de warmte van overtuiging, waarmee het geschreven is en de oprechtheid en eerlijkheid, die er uit spreken. Voor ons, Noordelijken, hebben die hakken op de Antwerpsche kritiseerende dagbladvernuften weinig belang.[6]
Nu over iets anders —.
Die omgang met jonge artiesten[7] zal je wel goed doen en opbeuren, mèt [']t werk. Ik heb hier weinig omgang in den laatsten tijd en leef met voordracht eenzelvig, omdat de lui met wie ik graag zou willen omgaan en daar ik geheel mee sympathiseer zeer zeldzaam zijn. Wel spreek ik veel menschen, zoo'n loop- of sta-praatje, maar dat is alleen praten voor de vaak, over kleinigheden. Ik ben in een overgangstijdperk, dat voel ik, in een neiging tot eenzelvigheid en dan weer eens erg mededeelzaam. Met mijn werk schiet ik niet hard op; mijn stemming is doorgaans grijnzig, niet opgewekt, niet droevig, berustend kalm, akelig onverschillig soms, vegeteerend. Ik heb weer een schok noodig om in beweging te komen en mijn activiteit gaande te maken. Ik ben aan het wankelen, of ik voort moet gaan met litteratuur te doen dan wel sociale studies. Meer en meer neig ik tot het anarchisme als toekomstideaal dan — en niet in de bourgeois-opvatting van een alvernieling. 'n Artikeltje, dat ik je hierbij zend, leert je wat ik daaronder versta: de ideaal der opperste persoonlijkheid.[8]
Nu, ik hoop dat [']t lukken zal met [']t weekblad. Schrijf me in elk geval hoe ik met het slot áan moet. — Je schetsjes heb ik nog niet kunnen lezen:[9] ik heb m'n Kerstdagen als persman op 'n landdag van onze socialisten gesleten.[10] Wél interessant, maar tijdroovend: Zoodra ik nu wat vrij heb,
[3]
ga ik er aan. Laat me ook eens wat van je oordeel over "Besproken Plaatsen" hooren (maar eerlijk als over 't Zal wel gaan!)[11] — Dien Alfred de Smet (wat is er dat voor eentje?) heb ik in het kort geantwoord.[12]
Met 'n stevigen handdruk en m'n beste Nieuwjaarswenschen —
Hartelijk
Leo Simons
Voor de aardigheid: Hierin een briefkaart met m'n woning er op, mijn ramen heb ik omlijnd —[13]
Annotations
[1] Namelijk het artikel van De Bom over de 25ste tentoonstelling van Als Ik Kan. Zie brief 212, noot 1.
[4] Een artikel van De Bom over Als Ik Kan verscheen nooit in De Amsterdammer. Weekblad voor Nederland.
[5] Deze opmerking van Simons had wellicht betrekking op het feit dat De Bom de symbolische opzet en de bedoeling van de triptiek De aarde van schilder Francis Nijs, raadselachtig vond. Zie Emmanuel de Bom, 'XXVe tentoonstelling van Als ik kan', in: De Vlaamsche School, nr. V (1892), p. 11.
[6] Tussen de aantekeningen in het klad, die bestemd waren voor het artikel over de tentoonstelling, schreef De Bom hiervan een zo goed als losstaand traktaatje over het provincialisme en het conventionalisme in de Antwerpse pers. Zie Emmanuel de Bom, Nota's XII, november 1890 (bezit AMVC), p. 41-47. Deze passage komt echter niet voor in het artikel in De Vlaamsche School.
[8] Het artikel werd niet teruggevonden. Misschien doelde Simons met zijn "ideaal der opperste persoonlijkheid" op de theorieën van Max Stirner, die vanaf 1890 opnieuw bekendheid kregen door toedoen van John Henry Mackay.
[9] Wellicht had De Bom Simons na 4 november 1891 nog "schetsjes" gestuurd, want in die brief schreef Simons dat hij de werkjes die De Bom hem toen gezonden had reeds gelezen had. Zie brief 186.
[10] Met deze landdag van de Nederlandse socialisten werd het Socialistencongres bedoeld. Dat was een bijeenkomst van al de leden van de Sociaal-Democratische Bond, die op 25 en 26 december 1891 te Amsterdam plaatsvond in Constantia, het huis van de Bond. Op dit jaarlijks kerstcongres werden vertegenwoordigers van alle richtingen toegelaten. Zie Het sociaal weekblad, VI, nr. 1 (2 jan. 1892), p. 3-7.
Over dit congres, waarvan Ferdinand Domela Nieuwenhuis de centrale figuur was, en dat voorgezeten werd door Adriaan Rot, werd onder de titel 'Sociaal Democratische Bond' verslag uitgebracht in de Oprechte Haarlemsche courant van 28 en 29 december 1891. Hoewel deze artikels niet zijn ondertekend, zijn ze waarschijnlijk van de hand van Leo Simons, die gewoonlijk als verslaggever van de Oprechte Haarlemsche courant congressen bijwoonde.
[11] Niet teruggevonden.
[12] Zie Leo Simons, 'Een Hollander die de flaminganten versmaadt. Antwoord van den heer L.Simons Mz. aan den heer Alfred de Smet', in: De flamingant, IV, nr.1 (3 jan. 1892), p. 2 (gedateerd "Amsterdam, 26 December 1891"). Simons beantwoordde hiermee Alfred de Smets aanval op 25 november 1891 in De flamingant (III, nr. 49 (6 dec. 1891), p. 1-2. Zie ook brief 155, noot 1. De polemiek tussen Simons en De Smet, die eveneens in De flamingant (IV, nr. 1 (3 jan. 1892) haar beslag kreeg door de eindrepliek van De Smet, werd met onverholen sympathie voor De Smet gevolgd door o.m. De Distel en de Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle. Zie het verslag van de vergadering van De Distel van 19 december 1891 (Letterenhuis, D 531/D, en De taalstrijd hier en elders, een bijlage bij de Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle, nr. 12, dl. VIII (1 febr. 1892), p. 281.
[13] Niet teruggevonden. Simons woonde in 1891 op de Keizersgracht nr. 547 te Amsterdam.
