Annotations

[1] Van Nu en Straks, 3. Zie brief 180, noot 2.
[2] Van Nu en Straks 4 bleef een enkele aflevering van 28 bladzijden. Zie brief 253, noot 10. Van Emmanuel de Bom verscheen geen literair proza in nummer 4.
[3] James Ensor, Squelettes voulant se chauffer à un poêle (1889), doek 75 x 60 cm, verzameling R.F. Windfohr (Texas.
[4] Het is niet duidelijk wie deze 'Brabo uit Antwerpen' is. Van hem verschenen in De Telegraaf in 1893 acht bijdragen, de laatste in nr. 141 (22 mei 1893), p. 3. Rond die tijd verdween ook Robert Stellwagen, die zijn artikels in De Telegraaf ondertekende met zijn initialen ('R.S.'). Het uitzicht van de krant begon ook te veranderen: kunsten en letteren kregen minder plaats toebedeeld, ten voordele van de sociopolitieke toestanden. En vermits de artikels niet meer werden ondertekend, kon niet worden achterhaald wie eventueel de vervanger van Stellwagen geworden is. Dat 'Brabo' niet Vermeylen kan zijn geweest, blijkt o.m. uit brief 209 (noot 8).
[5] De Bom en Vermeylen reisden omstreeks dezelfde tijd naar Nederland, echter niet om het 22ste Nederlands Taal- en Letterkundig Congres in Arnhem bij te wonen (zie brief 171, noot 2 en brief 68, noot 10).
In de nacht van 20 augustus vertrok Vermeylen vanuit Antwerpen met de boot naar Rotterdam (zie brief 197, brief 199 en uit eerdere correspondentie ook brief 170 (1892), noot 8 en brief 193 (1892)). Hij reisde door naar Leiden, waar hij H.P. Bremmer wilde ontmoeten (zie brief 200), en dan verder naar Den Haag (zie brief 201), waar hij mogelijkerwijze op Thorn Prikkers uitnodiging (zie brief 143bis) is ingegaan. Uiteindelijk bereikte hij zijn reisdoel Amsterdam en solliciteerde hij er voor een betrekking als kunstcriticus bij De Telegraaf, echter zonder succes (zie brief 209 (noot 8)).
De Bom trok, in weerwil van schulden en geldgebrek, een tiental dagen door Nederland (zie brief 204 en brief 213). Het is niet duidelijk of hij werkelijk vergezeld werd door zijn broer Joris (zie brief 197). Hij bezocht Smeding (zie brief 213) en bood aan De Telegraaf zijn medewerking als buitenlands handelscorrespondent aan (zie brief 241 (noot 1)). Maar net zoals voor Hageman (zie brief 218) bleef het ook ons duister wat De Bom precies naar Nederland dreef. Misschien wil hij Clara Gaesch opzoeken, die daar (in Den Helder?) (zie brief 230) omstreeks die tijd verbleef.

Register

Naam - persoon

Bom, Emmanuel Karel De (° Antwerpen, 1868-11-09 - ✝ Kalmthout, 1953-04-14)

Bibliothecaris, journalist en schrijver. Medeoprichter van Van Nu en Straks. Gehuwd met Nora Aulit op 24/08/1901 in Antwerpen.

Bom, Georgius Franciscus De (gen. Joris) (° Antwerpen, 1866-06-03 - ✝ Antwerpen, 1926-11-10)

Broer van Emmanuel. Onderwijzer, componist en dirigent.

Gehuwd met Louisa Theresia Joris op 11/08/1892.

Dwelshauvers, (Jean) Jacques (° Brussel, 1872-07-09 - ✝ Montmaur-en-Diois (Drôme), 1940-11-14)

Kunsthistoricus en militant anarchist.

Broer van Georges Dwelshauvers en gezel van Clara Köttlitz, met wie hij in 1897 een vrij huwelijk aanging. Deed beloftevolle studies aan het Koninklijk Atheneum Brussel (afd. Latijn-Grieks), waar hij A.Vermeylen leerde kennen. Studeerde 1890-92 natuurwetenschappen aan de ULB (diploma van kandidaat in juli 1892). Met een beurs van de Jacobsstichting vatte hij in oktober 1892 studies in de medicijnen aan te Bologna, samen met de latere geneesheren Herman Köttlitz en Alfred Walravens. Hij verliet Bologna in 1897, zonder de hele cyclus te hebben beëindigd.

In hetzelfde jaar begonnen de eerste strubbelingen met Gust Vermeylen, i.v.m. diens huwelijk met Gaby Brouhon en de strekking en inhoud van Van Nu en Straks. Het jaar daarop maakte hij een nieuwe reis naar Bologna en Bergamo. In het voorjaar van 1899 trok hij met Clara naar Firenze, waar hij zich voortaan geheel aan kunsthistorisch onderzoek wijdde, geboeid door de figuur van Botticelli en de kuituur van het Quattrocento. Hij zou in Firenze ook nog de toelating hebben gevraagd zich voor de eindexamens geneeskunde aan te bieden, maar legde die nooit af. Zijn verblijf in en om Firenze (afwisselend te Calamecca en te Castello), dat tot 1906 duurde, werd regelmatig onderbroken voor reizen naar het thuisland, en naar Parijs.

In 1899 werd te Antwerpen trouwens zijn zoon Lorenzo (Jean-Jacques Erasme Laurent) geboren (op de akte tekende o.m. Emmanuel de Bom als getuige), en het gezin was er officieel ingeschreven aan de Montebellostraat 3 tot 1906. In dat jaar, verhuisden zij naar Colombes bij Parijs (Boulevard Gambetta 46, niet-geregistreerde verblijfplaats). Dwelshauvers, die zich intussen Mesnil noemde (naar twee dorpjes bij Dinant, de geboortestad van zijn vaders familie), onderhield er nauwe contacten met de anarchistische en internationalistische beweging. Hij verdiende de kost met het schrijven van reisgidsen, eerst bij Hachette (o.a. de Guide Joanne - na W.O.I Guide Bleu - over Noord-Italië), nadien bij Baedeker.

Tussen 1910 en 1914 vestigde het gezin Mesnil zich te Alfort bij Parijs, waar - gezien zijn moeilijkheden met de geheime politie - evenmin een officiële inschrijving werd genoteerd. Jacques Mesnil stierf in niet opgehelderde omstandigheden te Montmaur, waar zijn zoon toen zou hebben gewoond; hij leed toen al enkele jaren aan een hart- en nierziekte waarvoor hij o.m. door dokter Schamelhout werd behandeld. Behalve aan Van Nu en Straks werkte hij nog mee aan Mercure de France, La société nouvelle, Ontwaking, Onze kunst, Revista d'Arte, Gazette des beaux arts, Burlington Magazine, de Parijse krant L'Humanité en het Italiaanse Avanti. Een bibliografie kan men terugvinden in de geciteerde bronnen.

Gaesch, Clara Joanna Maria (° Königsberg (Pruisen; thans Kalingrad, USSR), 1866-02-23 - ✝ – Antwerpen, 1895-03-14)

Cafézangeres.

Was ongehuwd en werkte tot 1891 in The Music Hall aan het Falconplein. Op het ogenblik dat ze een relatie had met Emmanuel de Bom, verwachtteze een kind, dat in 1895 een tijdlang bij De Boms zuster Jeanne werd opgenomen. Een zuster van Clara, Augusta, werkte ook als zangeres in de Statiestraat en zou in 1895 in Kopenhagen hebben verbleven. Clara's laatste adres was Dambruggestraat 85, Antwerpen.

Hageman, Victor (° Antwerpen, 1868-12-05 - ✝ Ukkel, 1938-10-24)

Schilder.

Langendonck, Prosper Antoine Joseph Van (° Brussel, 1862-03-15 - ✝ Brussel, 1920-11-07)

Schrijver en ambtenaar. Medeoprichter van Van Nu en Straks. Op 23/12/1899 gehuwd met Adèle Wouters.

Simons, Leo Mz (° Den Haag, 1862-08-01 - ✝ Rotterdam, 1932-06-11)

Auteur, uitgever (Wereldbibliotheek) en Vondelkenner.

Stellwagen, Arnoldus Wilhelmus (° Norg (Drente), 1844-08-19 - °)

Schrijver.

Was enige tijd leraar in het middelbaar onderwijs te Zierikzee en aan het Haags gymnasium. Schreef, behalve toneel, literair-historische en geschiedkundige werken. Vestigde zich in 1912 te Apeldoorn, waar men zijn spoor bijster raakte.

Thorn Prikker, Johan (jan) (° Den Haag, 1869-05-06 - ✝ Keulen, 1932-03-05)

Beeldend kunstenaar.

Vermeylen, August. (° Brussel, 1872-05-12 - ✝ Ukkel, 1945-01-10)

Hoogleraar, kunsthistoricus en schrijver. Medeoprichter van Van Nu en Straks. Gehuwd met Gabrielle Josephine Pauline Brouhon op 21/09/1897.

Titel - krant/tijdschrift

Telegraaf, De (° 1893 - °)

Nederlands ochtendblad.