in zeven haasten.
op 't oogenblik dat mijn trein vertrekt.
Waarde Mane,
Eerst en vooral: een zalig nieuw-jaar! Maar ik schrijf u eigenlijk om iets anders: omwille van folklore en van oude nijverheidskunst ofte "art appliqué". Ge moet weten: een weekschrift uit Holland heeft me gevraagd dat ik over "art appliqué" in Belgie eene reeks opstellen zou schrijven;[1] en dat ga ik nu doen, omdat het goed betaald wordt ('ne mensch moet leven, vooral als hij aan trouwen denkt: wat doet een vrouw met een dooden man?). Maar ik heb nu juist geen lust phrasen te schakelen over de kromme pooten van Henry van de Velde zijn meubelen, en over de kunst-uitgaven van Lyon-C1aessen![2] — Er is een ader die ik ga exploiteeren: kunst toegepast op speelgoed in den ouden tijd.
Kent gij in 't Antwerpsche "nieuwjaars met schilderijen"? — Aldus noemt men in Gent een langwerpige nieuwjaarskoek in "lekkerkoekée" (pain d' épices),[*] met allerlei krinkels in witte suiker, en daarop in het midden eene "schilderij", d.i., eene rondde, in pleister of in pijpaarde, waarop, in schelle kleuren, prijkt koning David met zijne harpe, de Grenadier van Napoleon, enz.:[3] dit alles heel merkwaardig omdat het, hoewel betrekkelijk jong, merkwaardiglijk in de teekening houtsneden der 15e Eeuw, en even later, navolgt.
Nu wilde ik weten: kent men dat in Antwerpen? — Gij zult dat wel weten!
Ik moet u zeggen: in Gent sterft het gebruik dier "schilderijen" uit: nauwelijks een zevental heb ik er hier, met veel moeite, kunnen verzamelen. Zoudt gij — hier komt het lastige en het beschamende van mijn vraag — in Antwerpen gelukkiger kunnen zijn? Zoo gij de gelukkige ontdekker kondt zijn van een paar dergelijke plateelen, en me die "contre remboursement" kondt opsturen, ik ware in den zevensten hemel, en hielp er u ook in.
Mag ik op uwe beroemde welwillendheid en dienstvaardigheid een oproep doen? Bij een klein antwoord ware mijne dankbaarheid grenzeloos.
Met dankbaarheid en warme groet
uw
Karel van de woestyne van Sinte Martens Laethem.
Vermeylen kwam me zeggen dat ge aangedrongen hadt dat ik deel uit zou maken van de redactie van "Vlaanderen". Ik dank U voor die vlijende attentie zeer. Geloof echter dat mijne meêwerking, al blijf ik eenvoudig collaborateur, er niet te minder om zijn zal.
Annotations
[4] Uit deze periode ontbreken heel wat retourbrieven van De Bom. Daardoor is deze brief moeilijk te dateren. Het postscriptum in verband met Vlaanderen laat echter uitschijnen dat de brief in het begin van 1903 werd geschreven, aangezien het eerste nummer van dat tijdschrift in januari 1903 zou verschijnen.
[1] Daarvan zijn geen sporen teruggevonden.
[2] Lyon-Claesen was als Brusselse uitgeverij de opvolger van het Luikse bedrijf Claesen. Het fonds bestond voornamelijk uit kunstcatalogi en cultuurhistorische werken, en had een bijzondere aandacht voor architectuur. Lyon-Claesen was in het laatste decennium van de negentiende eeuw een pionier wat betreft fotografische reproducties in drukvorm. Tegen de eeuwwisseling had het bedrijf kantoren in Frankrijk, Duitsland, Engeland en de Verenigde Staten.
[*] 'Pain d’épices': peperkoek, ontbijtkoek (in het Gents: 'lekkerkoek').
[3] Met 'de grenadier van Napoleon' bedoelt Van de Woestijne wellicht Nicolas Chauvin, die symbool stond voor blind patriottisme. In de loop van de negentiende eeuw werd hij een steeds mythischer figuur over wie allerlei (veelal fictieve) verhalen de ronde deden en die ook nog vaak werd afgebeeld als symbool van ultieme vaderlandsliefde. Met koning David bedoelt Van de Woestijne de figuur die volgens de Hebreeuwse bijbel de derde koning van Israël zou zijn geweest en die ook de meeste psalmen zou hebben geschreven.
