Ach Manuël, mijn vriend, wat is deze wereld toch eene ellende... — Pas had ik vannacht gedroomd dat uw broer Joris op de de Keizer-lei eene groote spek-slachterij had geopend, die hij gedoopt had: "In de Zwijnen van Kirkè", en dat Uw broer Jef (die ik overigens niet ken) aan de deur, vóor eene groote schare Antwerpenaars, bezig was wetenschappelijk te bewijzen, dat geene betere varkens waren dan deze van Kirkè, omdat ze onbesneden zijn (sic!),[1] als de post me, vanwege Karel van den Oever, katholiek baantjes-glibberer, een schijnheilig weekblaadje brengt, waarin, natuurlijk!, over de Meyere gewauweld wordt, en tevens wordt verteld dat binnenkort gaat bewezen worden dat een Gentsch dichter (ik) Henri de Régnier heeft bestolen, en iemand anders (ik denk: v[an Langendonck] of Hegenscheidt) een Duitscher.[2] — Eerst verbijsterd, heb ik gauw daarna de pen ter hand genomen, en aan van den Oever een pampierken geschreven waarin ik hem sommeer den naam van wie dát heeft uitgevonden te noemen; dat ik dien meneer uitdaag te bewijzen dat ik ooit éen plagiaat bedreven heb, en, bij gebrek aan bewijzen, dat ik hem zal laten vervolgen voor openbare laster; en, indien v[an den] Oever me dien naam niet zeggen wil, dat ik het weekblad dat zooiets drukt ("onze tijd" heet het) zal vervolgen, ook voor laster, tenzij het de bewijzen brengt...[3]
Zieje, in andere gevallen en tijden zou ik daar geen acht op geven; maar niet alleen wordt zoo iets een systeem; na 't artiekel van dien Rudelsheim,[4] smeerlap van neiging, jood van geboorte en verklikker van overgeërfd beroep (zijn grootvader heette Judas, en de dertig zilverlingen zijn 't begin van zijn fortuin) wordt het al te duidelijk dat het om 't bestaan van ons tijdschrift Vlaanderen gaat. En ik heb hier den plicht, te vechten. En zij zullen gewaarworden dat ik geen kat ben om zonder handschoenen aan te vatten...
— Dat antwoord van de Meester is een beetje ontmoedigend, nietwaar?[5] — Toch verlies ik den moed niet, zulde! Vandaag nog schrijf ik naar van Dishoeck, want ik geloof wel dat zoo'n tourneé lukken kan![6] — Nog geen nieuws van Robbers; nog geen antwoord van Simons; nog niets van de Meyere; en Verwey weigert, natuurlijk![7]
Niewaar, dat deze wereld eene ellende is?...
Van middag at ik zuurkool, en ze ligt op mijn maag!...
Uw
Karel
't Beste aan Nora! — Vergeet s['il vous plaît] niet, te schrijven aan den Vane-looze.[8] Ben tegenwoordig gansch den dag op Slijpstraat, 106. Wil me daar schrijven.
Annotations
[1] Emmanuel de Bom had zes broers: kleermaker (Gu)Sta(a)f (1855-1931), goudsmid Frans (1858-1928), bediende Toon (1860-1947), onderwijzer en dichter Willem (1862-1938), onderwijzer, componist en dirigent Joris (1866-1926) en geneesheer J(oz)ef (1871-1936). Daarnaast telde het kleermakersgezin waarin De Bom opgroeide nog twee dochters, Maria (1853-1930) en Johanna (1864-1948).
[2] In Onze Tijd van 28 januari 1906 verscheen het artikel 'Dichter De Meyere en Albert Samain', over de ontdekking van Joris Eeckhout in De groene linde (zie brief 156, noot 5). Daarin stond dat 'men' in Nederland 'in de redactiebureelen van dag- en weekbladen' intussen ook mompelde over 'zoo iets van plagiaat van wege een Gentsch dichter ten nadeele van Henri de Regnier, en van een andere Vlaming die zich met veeren van een Duitscher opgesmokt' had. Het artikel was niet ondertekend. Van de Woestijne was al van in zijn jeugdjaren een zeer enthousiaste lezer van de Franse dichters uit de 19de eeuw. Een van hen, Henri de Régnier, had in de jaren 1880 en 1890 zeker indruk op hem gemaakt, maar van plagiaat was geen sprake. Uit een ongedateerde brief die Van de Woestijne omstreeks deze periode aan Karel van den Oever heeft geschreven, blijkt dat hij van het tijdschrift Onze Tijd kort nadien een brief met excuses zou ontvangen, en ook dat het Adolf Herckenrath was die Van de Woestijne van plagiaat had beschuldigd. Het commentaar van Van de Woestijne was laconiek: "De duts! Hij-zelf heeft me tienmaal geplagiëerd..." (Letterenhuis, W803 98971/16).
[3] De brief aan Van den Oever wordt bewaard in het Letterenhuis (W 803; 98971/20). De inhoud ervan wordt in deze brief aan De Bom accuraat geparafraseerd.
[4] Zie brief 157, noot 3.
[5] Johan de Meester had hem in naam van de NRC wellicht een weinig hoopvolle brief geschreven in verband met publicatiemogelijkheden.
[6] Van de Woestijne vroeg op 3 februari 1906 per brief naar de mening van Van Dishoeck over een eventuele tournee door Nederland. Zie 'Altijd maar bijeenblijven'. Brieven aan C.A.J. Van Dishoeck, 1903-1907, p. 69-70.
[7] Van Herman Robbers hoopte Van de Woestijne nieuws te krijgen over de publicatie van een artikel in Elsevier's geïllustreerd maandschrift. Leo Simons zou hem iets laten weten over een uitgave bij de Wereldbiliotheek, en van Victor de Meyere verwachtte hij een verklaring in verband met de plagiaatkwestie. Wat Verwey precies had geweigerd, weten we niet. Zijn brief is niet bewaard.
[8] 'Vanelooze': Henri Zondervan. De Bom moest hem schrijven in verband met Van de Woestijnes medewerking aan de encyclopedie waarvan hij hoofdredacteur was (zie brief 155, noot 2).
