10/2/91
Vriend De Bom
Heb dank voor de zeer "interessante" silhouette van Gloster.[1] — Zondag & woensdag aanst[aande] gaat de Maire,[2]. Ik heb het slot veranderd.[3] Maandag Parisina.[4] Kent gij een Mr P[iet] van Assche?[5] wat doet hij? Mag ik U dynsdag verwachten[?]
U[w ]D[ienstwillige ]D[ienaar]
F[rans] Gittens
Annotations
[1] Waarschijnlijk wordt hier de figuur van Richard, hertog van Gloster (Gloucester) en broer van Edward IV van Engeland, bedoeld. Dit personage kwam voor in Gittens' Jane Shore. Drama in vijf bedrijven (Antwerpen, L. dela Montagne, 1882, overdruk uit Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle, IV, nr. 7 (1882), p. 328-486. Het stuk, dat in 1880 geschreven en opgevoerd werd, speelde zich af in de tweede helft van de vijftiende eeuw aan het hof van koning Edward IV van Engeland. Zie Gustaaf Segers, 'Onze mannen. Frans Gittens', in: Vlaamsch en vrij, II, nr. 19 (13 mei 1894), p. 290. Een bespreking van De Bom hierover werd echter nergens teruggevonden. Mogelijk had hij een bespreking van de persoon van Gloster naar Gittens gezonden n.a.v. de opvoering van Jane Shore in de Nederlandsche Schouwburg van Antwerpen op zondag 4 jan. 1891. Zie de Koophandel van Antwerpen (3 jan. 1891), p. 3. Of hij van plan was deze bespreking te publiceren, kon niet worden achterhaald.
[2] Frans Gittens, De maire van Antwerpen (zie brief 5, noot 1). Het stuk werd in de Nederlandsche Schouwburg van Antwerpen voor de eerste maal opgevoerd op zondag 15 februari 1891. Zie de Koophandel van Antwerpen, 14 februari 1891, p. 3. Daarna was het nog te zien op 18 en 25 februari 1891 (zie de Koophandel van Antwerpen van 17 februari 1891 (p. 3)) en op 4 maart 1891 (zie de Koophandel van Antwerpen van 4 maart 1891, p. 3). De opvoeringen oogstten een zodanig groot succes dat beslist werd om De maire van Antwerpen bij de herdenkingsviering van Lambert Kettmann op 22 april 1891 opnieuw op te voeren in de Nederlandsche Schouwburg. Zie de Koophandel van Antwerpen van 21 april 1891 (p. 3). Ook de nieuwe Cirkschouwburg in de Jezusstraat te Antwerpen plaatste het stuk op zijn repertoire voor het toneeljaar 1891-1892, en bracht het op 22 november 1891 en 5 januari 1892. Zie de Koophandel van Antwerpen van 21 november 1891 (p. 3) en 4 januari 1892 (p. 3).
[3] Wanneer en in welke zin dit slot veranderd werd, kon niet achterhaald worden, vermits geen enkel handschrift van De maire van Antwerpen werd teruggevonden. In de uiteindelijke versie die op het toneel kwam, stierf Werbrouck in de gevangenis door vergiftiging op het ogenblik dat hij zijn invrijheidstelling vernam. Zie Frans Gittens, De maire van Antwerpen. Vaderlandsch drama in vijf bedrijven (Antwerpen, Jan Boucherij, 1904), p. 105-107. Of de historische waarheid wat dit slot betreft, enigszins geweld werd aangedaan, is moeilijk te achterhalen. Floris Prims, die de geschiedenis van Werbrouck vertelt, vermeldt enkel Werbroucks dood in de gevangenis te Douai. Zie brief 5, noot 1.
[4] De eerstvolgende vertoning van Frans Gittens' Parisina. Lyrisch drama in vier bedrijven vond plaats op maandag 2 maart 1891 in de reeks lyrische drama's, gebracht door de Nederlandsche Schouwburg van Antwerpen. Zie de Koophandel van Antwerpen (27 febr. 1891), p. 3. Voor meer gegevens, zie brief 1, noot 4.
[5] In april 1890 had Piet van Assche aan Max Rooses een exemplaar van zijn Eerste gedichten gezonden, samen met een brief, waarin hij hem zijn voornemen te kennen gaf in augustus 1890 voor de centrale examencommissie examens te zullen afleggen van kandidaat in de wijsbegeerte en letteren. Tevens verzocht hij Rooses uit te zien naar een betrekking bij de redactie van een dagblad of op een kantoor, zodat hij zijn studies zou kunnen verderzetten. Zie de brief van Van Assche aan Rooses van 11 april 1890 (AMVC, A 452/B, nr. 31668). In diezelfde maand had Van Assche een brief gestuurd naar het schepencollege om naar een betrekking in stadsdienst te solliciteren, eveneens met het oog op het verderzetten van zijn studies. Toen de gemeenteraad uiteindelijk op 20 sept. 1890 antwoordde en Van Assche verzocht zich op het stadhuis aan te bieden, was deze op reis. Na zijn terugkeer richtte hij op 17 oktober 1890 een alarmerend schrijven aan schepen Jan van Rijswijck, waarin hij zichzelf aandiende als een "jong en overtuigd liberaal", boordevol literaire aspiraties. Hij vroeg tevens hem te elfder ure het stadhuis binnen te loodsen. Zie de brief van Van Assche aan Van Rijswijck van 17 okt. 1890 (AMVC, A 452/B). Het is mogelijk dat Jan van Rijswijck, die samen met Gittens in de Antwerpse gemeenteraad zetelde, hem over deze brief onderhield.
