Zondag 6 u. (20-9-91)
Houwe,
Waarom ik je niet meer geschreven heb? Bijna alle dagen ging 'k op wandel met Fernand Séverin en Ch[arles] Van Lerberghe (prachtige rondzwervingen in 't Zoniënbosch, gesprekken vol kunstdrift, enz.) 's Avonds was ik dood-moe, en dacht: "morgen vroeg opstaan om brief Mane te schrijven." En 's anderendaags stond ik niet vroeg op, en ik ging met Jacques wat wijsbegeerte knabbelen (o Blockhuys!).[1] 's Avonds was ik doodmoe, en dacht: "morgen vroeg opstaan ..." enz. enz. in vitam aeternam.
Nu moet ik toch verklaren, Mane, dat ik een smerig en schandalig verken [ben] geweest, en de wroeging knaagt aan mijn herrrte...
Maar zijt ge dan waarlijk zoo alleen in Antwerpen? Hier heb ik ook maar weinig typen met wie ik sympathiseeren kan (in het Vlaamsch wereldje, zie 'k maar twee: Edw[ard] Coremans[2] & Pr[osper] Van Langendonck).[3] Ge zult me zeggen dat in Antwerpen Gust ontbreekt, maar in Brussel ontbreekt Mane.
Kunt ge u dan niet een beetje empor strijden? Ik versta uwen zielstoestand niet. Waarom slurpt uw liefdeshistorie nog "uw beste sappen" op? 'K Vind dat beest. Geloof me: Werk. Ziedaar het eenige heelmiddel. Ik voel het zelf: sedert ik ùnbedingt abgebrochen heb met Leo (ja, meneer!) voel ik me zoo gelukkig, en ik werk rustig, vredig, burgerlijk, à la Flaubert (min het genie). Nu, ge zult me misschien alles uitleggen met dat aardig woordje: passie!! — ge zult me zeggen dat uw liefde... en mijn liefde! ... enz. En ik zal daar staan "me' mene mond vol tan(d)e",
[2]
geen argument meer vindend om u triomfantelijk naar 't hoofd te gooien.
Kan Georg Dwelsh[auvers] u niet helpen in uwe eenzaamheid ?
Twee woordjes over Léo. Vier dagen na ons scheiding heeft ze me geschreven: ze wilde me een boek weergeven ("Sapho"!),[4] en me nog eens zien, voor de laatste maal: ze vertrok naar Luik, en zou nimmer terugkomen. Ik ging niet naar het rendez-vous. Tweede brief: ze moest me den zondag morgen zien, om van zeer gewichtige dingen te spreken. Ik ging, we dronken eenige bocks, ik was sceptiek, zij bekoorlik. We besloten eindelik goede vrienden te blijven, maar niets dan vrienden. Van "gewichtige dingen" hoorde ik geen woord reppen van reis Luik ook niet. Ik gaf haar den raad zoo rap mogelijk naar... andere spieren te zoeken dan de mijne. 's Namiddags, wandeling naar Groenendael. Nieuwe Temptacie van 't Antonius-varken. Ik bezweek níet. Ze dacht dat ik met haar zou gaan soupeeren, en daarna... poepen. Ze had die scheiding niet ernstig opgenomen, zei ze. Ik reikte haar onverschillig de hand, en moest er smerig-sceptiek uitzien, hoewel ik lust voelde om wat te weenen. Ze drukte me innig en stilzwijgend den pol. "Tot... wanneer? ... — Als we elkander nog eens zullen ontmoeten, antwoordde ik met een zenuwachtig lachje. Ze had haar voilette opgetrokken, en snoot zich : ik bemerkte dat ze weende, en werd boos. "C'est idiot à la fin!["] ... — En zij, met bevende stem, altijd passief: "Oui... j'ai tort... je sais bien..."
En ik bezweek níet.
Sedert dien schreef ze mij zes brieven (vijf op drie dagen!). Gisteren morgen — na een rolpartij — kwam ik thuis rond 9 u. en vond (met uwen epistel) nog een brief van Leo, uit Luik geschreven.
Episode: Hier thuis kent iedereen mijn geschiedenis met Léo. Over eenige dagen deed mijn oudste broêr me op zijn kamer roepen. Ik vreesde een sermoen, maar stond nogal verbaasd als ik hem hoorde uitspreken: "Doe wat ge wil, loop met hoeren, poep, maar blijf godverdoeme geen vier maanden met een
[3]
wijf!! Gij (of... een andere!) kunt haar een kind maken, het wijf komt hier lawaai maken, enz. enz. Ge kunt voor heel uw leven gebonden zijn. Nog eens: laveer tusschen de hoer (Spaansche pokken) en het bestendig lief (collage): wees "juste-milieu". Dat alles zeer brutaal uitgedrukt. Dat deed me goed. Ik voel wel dat mijn geschiedenis uit is,.... en dat ik u geen flesch champagne zal moeten betalen!
Maandag 21 Sept[ember]
Ik schreef u gisteren niet meer, want, (zooals ik u gezegd heb), ik was om 9 u. thuis gekomen, en bleef den heelen dag dom, plat, beest, de keel droog en het brein idem, "absolement stoem, allo" zooals "Zotte Louis" zegt in "Bruxelles-Haut-Congo"[5] (ge ziet dat ik mijn klassieken ken!).
't Was dansfeest in "Sint Anneke", een herberg in mijn straat. Ik heb met mijn oudste broêr het schandaal uit gehangen, en heel den nacht gedanst, gekust, gevingerd (o.a. met "de dochter van den doodkistwinkel" — een schoone titel! — die zoo een puren Griekschen profiel heeft — niet de winkel, de dochter): Om 7 u. klonk het nog dapper :
Waai zijn gezeven kameroê - de,
Waai zelle malkandre ni verloê - te
Waai zelle malkandre ni verloê - te
Of:
Toe, bozinneke,
Kupt e' kin(d)eke ... enz.
Kupt e' kin(d)eke ... enz.
Om 8 1/2 u. waren we nog met acht, laatste overlevenden. Om 9 1/2 ronkte ik als een orgel.
Ik werk met iever aan mijn plan. Dat begint reeds een zekeren vorm te krijgen, ik zie al de omtrekken reeds, maar ik zal kolossaal-moeilijke dingen te maken hebben.
Over tien à twaalf dagen zond ik drie gedichten Boele v[an Hensbroek] Hij heeft me geen antwoord gezonden. Ik wacht nog altijd.[8] (Is hij misschien op reis?)
[4]
Ik zal trachten eenige centen bijeen te krijgen om nog een postzegel te kunnen koopen. Dan ontvangt ge nog een brief binnen eenige dagen.
En nu, een "aardbevige" handdruk van
Gust
Wanneer ontvang 'k boek Simons?[9]
Annotations
[1] Filosofie was blijkbaar een stokpaardje van Jozef Blockhuys. Zie Emmanuel de Bom, Aanteekeningen XI (april 1891), p. 26.
[2] Edouard Coremans, lid van De Distel, was een "fijnzinnige, aristocratische Poe-enthousiast". Zie Ger Schmook, Het letterkundig genootschap De distel musiceert (1882-1900), in: Verslagen en Mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (1966), p. 95.
[3] August Vermeylen en Prosper van Langendonck hadden elkaar waarschijnlijk leren kennen in het kunstgenootschap De Distel, waarvan Van Langendonck herhaalde malen de voorzitter en Vermeylen sinds 30 nov. 1889 lid was. Zijn eerste kennismaking met Van Langendonck aldaar dateert echter van enkele maanden vòòr die datum, nl. van 3 aug. 1889, toen Vermeylen samen met Hubert Langerock en Gustaaf Schamelhout als gast de zitting kwam bijwonen en Van Langendonck werk voorlas over en van Jacques Perk. Zie de Verslagen van De Distel over 1889 in het AMVC (D 531/D) en Louis Sourie, Prosper van Langendonck (Leuven, Davidsfonds, 1942), p. 100, waarin Sourie Vermeylen citeert die, op zijn geheugen vertrouwend, in een interview verklaarde dat Van Langendonck bij die gelegenheid uit eigen werk voorlas.
[4] Van Alphonse Daudet. Zie brief 93, noot 2.
[5] "De aristophaansche — en waarlijk zeer geestige — revue van den vriend Malpertuis". Zie Kees Droes, 'Uit Brussel', in: Ons tooneel, I, nr. 9 (9 nov.1890), p. 3. Bruxelles-Haut-Congo. Revue en 2 actes. Couplets werd geschreven door Luc Malpertuis en uitgegeven te Brussel, Impr. Rossel, 1890, 1891 en 1892. Hij werd gespeeld in het Alcazartheater aan de Arenbergstraat te Brussel onder leiding van de auteur zelf en zijn vriend George Garnir. Zie George Garnir, Souvenirs d'un revuiste (Brussel, Presses de l'Expansion Belge, [s.d.]), p. 34-35.
[6] Zie brief 164, noot 8.
[7] De Cirkschouwburg, onder de directie van Henry Verstraete en met als hoofdregisseur Henry van Kuyck, had op woensdag 16 sept. 1891 reeds haar deuren geopend met De verloren zoon, een muziekdrama in 3 bedrijven naar het Frans van Michel Carré en met muziek van André Wormser. Het stuk werd voorafgegaan door Gringoire van Théodore de Banville, een komedie in een bedrijf. Zie de Koophandel van Antwerpen van 16 sept. 1891 en Het Nederlandsch tooneel, I, nr. 1 (20 sept. 1891). De opening was een enorm succes dankzij de talrijke opkomst van het publiek. Ter ere van het nieuwe initiatief hadden de schilders Hendrik Luyten, Jef of Louis de Pooter, Leo van Aken, Frans van Luppen, Larock, Richard Baseleer en Alois Boudry gratis de toonzaal opgesmukt. Zie De portefeuille, XIII, nr. 26 (zat. 26/9/1891).
