Rotterdam 25 Febr[uari] 92
Beste kerel!
Juist toen ik van ochtend op het punt stond naar den trein te gaan ontving ik je brief. Ik kon je toen niet meer antwoorden en schrijf je nu in een koffiehuis, hier, om je niet langer te laten wachten.
De verklaring van mijn stilzwijgen, gevolg van mijn stemming, geef ik je nader. Nu alleen 'n paar zakelijke dingen. Dat ik je artikel[1] niet ingezien had vóor ik je schreef spijt me nu, maar ik had heusch geen gelegenheid er voor. —
Ik zal het vanavond naar de Haarl[emsche] zenden en vragen of ze [']t willen opnemen. Als ze [']t niet mochten doen, omdat het misschien 'n te speciaal onderwerp behandelt, laat je dan toch niet afschrikken, hoor. 'n Algemeen praatje over de Vlaamsche beweging, den indruk van mijn artikel, over het leven der jonge artiesten in Antwerpen en Brussel over Maeterlinck zou de lezers misschien meer interesseeren, hoe goed je studie op zich zelf ook is. Een courant blijft nu eenmaal een courant en hoe minder je daarin van je beste geeft, des te meer kans van slagen heb je. Een praatje is altijd beter dan een studie en [']t is je hier toch alleen te doen om wat te verdienen; je hoeft niet met je naam te teekenen.
Wat dit verdienen betreft -- ik weet niet hoe de Haarl[emsche] met zijn andere medewerkers doet, hoeveel & wanneer zij betaalt. Ik krijg m'n honorarium per maand. —
Nu de Vl[aamsche] School. Er is alle stof voor een artikel.
We hebben hier Derkinderen gehad,[2] en nu in Arti een
[2]
expositie van J[acob] Maris.[3] Dàn heeft de firma Wisselingh, bekende Haagsche kunstkooper, een klein expozitiezaaltje in de Kalverstraat te Amsterdam geopend,[4] waar heel mooie nieuwe kunst is. Ik zal nu zien wat ik er van maak, hoewel [']t heel moeilijk voor me wezen zal om wat ik eens in de Haarl[emsche] geschreven heb, nog eens te herhalen. Maar ik beloof je, dat ik mijn best zal doen. — Uit bovenstaande kun je alvast eenige berichten nemen voor je kroniek.[5] In de Spectator zal ik de Vl[aamsche] School aanbevelen,[6] de volgende week, nu is het te laat. — Dan moet Buschmann daarna aan het werk gaan, en aan de dagbladen en aan den Boekhandel in Holland zenden en vragen aan het Nieuwsblad voor den Boekhandel[7] om mijn aanbeveling over te nemen. Als er maar wat mee gewerkt wordt, twijfel ik niet of hij zal wel wat abonnés winnen. Ik zal er warm over schrijven, want ik heb heel veel sympathie voor wat je doet en nog verder doen wilt.
Wat "Droomleven" betreft,[8] schrijf een brief aan mevr. J. Browne-Mees, Den Haag, deel mee dat je in de Holl[andsche] bladen over haar stuk gelezen hebt en vraag haar verlof om een fragment ervan in de Vl[aamsche] School op te nemen — Stuur haar een ex[emplaar] der laatste aflev[ering] daarvan ter inzage, maar noem mijn naam in dien brief niet. Zij zal niet weigeren, naar ik geloof.
De Amsterdammer heeft je kortweg miserabel behandeld [9]. — Als de Haarl[emsche] niet opneemt, mag ik dan je stuk aan de Portefeuille geven. Die betaalt ook wel wat, al is het niet veel[.] En je hebt [']t nu toch eenmaal gemaakt.
De Franskillons misbruiken m'n Gids-artikel.[10] Ik heb dat in Le Journal de Liège gezien.[11] Ze verdienen dat ik ze dik onder het oog breng. Maar in welk blad? In de Vl[aamsche] School? Je krijgt nu gauw een intiemer brief.
— Hartelijk
Leo!
Annotations
[1] Er kon niet worden achterhaald om welke studie van De Bom het hier gaat. Het betreft in geen geval het carnavalartikel (zie brief 59, noot 1), vermits dat carnaval pas begin maart plaatsvond en vermits De Bom dit artikel afsluit met een anekdote die August Vermeylen hem bezorgde in zijn brief van 29 februari (brief 52). Voor dit carnavalartikel kon geen enkele bijdrage van Emmanuel de Bom in een Nederlandse krant of weekblad worden teruggevonden.
[2] De Amsterdammer, Weekblad voor Nederland, p. 759 (10 jan. 1892), p. 3, meldt onder de rubriek 'Aanteekeningen schilderkunst': 'Zondag 10 januari voor genoodigden, en Maandag voor het publiek, opening in de Panoramakunstzaal [Amsterdam] der tentoonstelling van het wandschilderij door Derkinderen voor het stadhuis in den Bosch'. Tot hoelang deze tentoonstelling in Amsterdam liep, kon niet worden achterhaald, maar het staat vast dat dit wandschilderij van Derkinderen in de loop van februari 1892 in Pulchri Studio in Den Haag werd geëxposeerd. De Amsterdammer, Weekblad voor Nederland van 21 febr. 1892 (p. 765) bericht op p 3: 'Het schilderij van Derkinderen dat deze week in den Haag is geëxpozeerd, doet er, in Pulchri, beter dan te Amsterdam.' Zie ook E. Braches, Het boek als Nieuwe Kunst, 1892-1903; een studie in Art Nouveau (Utrecht, Oosthoek, 1973), p. 24-26.
[3] De tentoonstelling van Jacob Maris in Arti en Amicitiae in Amsterdam werd geopend op 16 februari 1892. Zie De Portefeuille, XIII (13 febr. 1892), p. 1206. Leo Simons schreef in de Oprechte Haarlemsche Courant, 40 (17 febr. 1892), p. 2, een bespreking van deze tentoonstelling, waarop 20 schilderijen en 5 aquarellen te zien waren.
[4] De Portefeuille van 1892 kondigde in zijn wekelijkse kroniek van lopende tentoonstellingen deze zaal aan: "Boekhandel van Scheltema en Holkema, Bovenzaal, doorlopende tentoonstelling van moderne kunst; agentuur van de heer E.J. van Wisselingh te 's-Hage".
[5] Niet gebeurd.
[6] Niet gebeurd.
[7] Niet teruggevonden.
[8] Zie ook brief 23, noot 9, noot 10, noot 11 en noot 12. Er verscheen geen fragment van Droomleven in De Vlaamsche School.
