[17.11.1892], Henry van de Velde aan Jan Toorop

Titel: [17.11.1892], Henry van de Velde aan Jan Toorop

Auteur: Henry van de Velde

Geadresseerde: Jan Toorop

Plaats van verzending:

Datum: 1892-11-17

Brieftype: Brief, geen omslag

Afmetingen: 182 229

Fysieke bijzonderheden: Fotokopie. Het origineel bevindt zich in de Koninklijke Bibliotheek, van Den Haag. De brief werd eerder gepubliceerd in: J.M. Joosten, , 'Henry van de Velde en Nederland, 1892-1902. De Belgische Art Nouveau en de Nederlandse Nieuwe Kunst', , in: Cahiers Henry van de Velde, 12-13 (1974), p. 16.

Bewaarplaats: Letterenhuis, Antwerpen, België

Collectie: V255, nummer 89907/23

Elektronische publicatie: Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie / Centre for Scholarly Editing and Document Studies Gent © Copyright, CTB

Editeur: Bert Van Raemdonck

Promotor: Prof. dr. Yves T'Sjoen, Em. prof. dr. Anne Marie Musschoot

Facsimile's

Knocke

Jeudi. Nov[embre] 92.

[1]

Excuse-moi, mon cher Jan; mais je sors d'un travail si tuant: ma broderie.[2] Depuis six semaines je suis courbé sur ce métier et c'est le premier moment depuis lors que je lève les yeux. Non pas que ma besogne est terminée. Mais parce que je suis à bout! Mais oui, je suis tout disposé à envoyer quelque chose au Kunstkring.[3] Je lui dois bien cela en souvenir de toutes les amabilités qu'on m'a faites en Hollande. Mais pourquoi n'as-tu pas écrit à Théo[4] aussi pour qu'il voie nos amis de Bruxelles.[5]. Il a plus d'autorité sur eux que moi, très cher.

Est-il temps encore d'envoyer? vraiment, maintenant je me rends compte seulement — et je suis douteux de n'avoir pu te satisfaire plutôt. Surtout ne va pas m'en vouloir, Ami, tu me pardonnerais si tu m'avais vu peiner.

Et pour quel résultat?!

Serai-je prêt seulement pour les XX?[6] Tous angoissants points d'intérrogations.

Toutes mes heures, peut[-]être, et tout mon argent consacrés en pure perte?

— Comme je suis heureux de ton succès[7] mon brave Jan; je souhaite que ton ardeur et ta confiance en toi s'en accroissent, encore! — à très bientôt notre circulaire de "Van Nu en Straks" — la nouvelle Revue. Je t'ai envoyé Vermeylen qui est en Hollande, en ce moment, l'as-tu vu?[8]

Dis-moi, s'il est temps encore de t'expédier un dessin.

Je cours demain à Calmpthout pour remuer à cet effet, mon atelier de là-bas.

Ma meilleure poignée de main, grand ami, pour toi et pour Madame Toorop.

Embrasse ton gosse! Henry v[an de Velde]

Annotations

[1] I.v.m. de datering op 17 november 1892: er zijn 4 donderdagen in november 1892, nl. 3, 10, 17 en 24. Deze brief is geschreven terwijl Vermeylen in Nederland was (van 13 tot 23 november). In deze periode valt maar 1 donderdag, nl. 17 november. Op die dag is deze brief dus geschreven.

[2] Op de tentoonstelling van de Association pour l'Art, eerder op het jaar, bevond zich onder de werken van Henry van de Velde een geschilderd ontwerp, 'Projet de broderie ornementale'. Waarschijnlijk was hij, op het ogenblik dat hij deze brief schreef, bezig met de uitwerking van dat project. In 1893 was een wandtapijt van hem te zien op de tentoonstellingen van de XX te Brussel (februari) en van de Association pour l'Art te Antwerpen (mei), met als titel 'Veillée d'anges'. Zie daarover ook brief 176primo (noot 7); Association pour l'Art. Catalogue de la première exposition annuelle. Anvers-Mai-Juin 1892 (Bruxelles, Imp. Vve Monnom, [1892]); 'Les Arts décoratifs au Salon des XX', in: L'art moderne, XIII, 9 (26 febr. 1893), p. 65-66 en Association pour l'Art. Catalogue de la seconde exposition annuelle. Anvers Mai 1893 (Anvers, J.-E. Buschmann, [1893]).

[3] Waarschijnlijk Van de Veldes inzending voor de loterij-tentoonstelling in de Haagse Kunstkring die plaatsvond van 5 januari tot 6 februari 1893 (zie J.M. Joosten, 'Henry van de Velde en Nederland, 1892-1902. De Belgische Art Nouveau en de Nederlandse Nieuwe Kunst', in: Cahiers Henry van de Velde, 12-13 (1974), p. 6-46). Voor een bespreking van het onthaal van Henry van de Velde in de Haagse Kunstkring naar aanleiding van de tentoonstelling van de XX in Den Haag, zie Henry van de Velde, 'A La Haye', in: L' Art Moderne, XII, 36 (4 sept. 1892), p. 285-286.

[4] Theo van Rysselberghe.

[5] De XX.

[6] Deze tentoonstelling van de XX liep van 18 februari tot 26 maart 1893 (zie L' Art Moderne XIII, 8 (19 febr. 1893), p. 63, en L' Art Moderne, XIII, 12 (19 maart 1893, p. 94. Jan Toorop stelde daar inderdaad tentoon, blijkens een bespreking in L' Art Moderne XIII, 11 (12 maart 1893), p. 82.

[7] Er kon niet achterhaald worden met welk succes Jan Toorop gefeliciteerd wordt.

[8] I. v.m. het verblijf van Vermeylen in Nederland, zie o.m. brief 205, noot 4.

1
2

Register

Naam - persoon

Rijsselberghe, Theo Van (° Gent, 1862-11-23 - ✝ Saint Clair (Z.-Fr.), 1926-12-13)

Schilder.

Toorop, Jan (° Purworedjo (Java), 1858-12-20 - ✝ Den Haag, 1928-03-03)

Schilder, tekenaar, graficus, aquarellist en ontwerper.

Velde, Henry Clemens Van De (° Antwerpen, 1863-04-02 - ✝ Zürich, 1957-10-25)

Architect, schilder, sierkunstenaar en essayist. Medeoprichter van Van Nu en Straks. In 1894 gehuwd met Maria Sèthe.

Vermeylen, August. (° Brussel, 1872-05-12 - ✝ Ukkel, 1945-01-10)

Hoogleraar, kunsthistoricus en schrijver. Medeoprichter van Van Nu en Straks. Gehuwd met Gabrielle Josephine Pauline Brouhon op 21/09/1897.

Titel - krant/tijdschrift

Art Moderne, L' (° 1881 - ✝ 1914)

Brussels artistiek weekblad.

Werd, zoals ook La jeune Belgique, bij Wwe Monnom gedrukt. Opgericht door de advocaat Edmond Picard, die toen werd beschouwd als de geestelijke leider van de Brusselse progressieve jongeren. Samen met Octave Maus, de bezieler van de kunstenaarskring Les XX (1884 - 1893), verdedigde hij in l'Art moderne o.m. het impressionisme en het wagnerisme. Het tijdschrift kan in zekere zin beschouwd worden als een voorbode van Van Nu en Straks: vooral Picards uitspraak dat kunst filosofische gedachte, synthese en leven is, wijst in die richting. Medewerkers waren o.a. C.Lemonnier, E.Verhaeren (die ook in de redactie zat), G. Eekhoud, E. De Molder (later schoonzoon van Fél.Rops) en H. van de Velde.

Naam - instituut/vereniging

Association Pour L'art, L' (° 1892 - ✝ 1893)

Antwerpse artistieke vereniging.

Trachtte in opvolging van L'Art Indépendant het streven van de Brusselse groep Les XX om de contemporaine kunstuitingen ingang te doen vinden, buiten de hoofdstad verder te zetten. Het inrichtend comité bestond uit Ch. Dumercy, M. Elskamp, G.Morren, G. Serigiers, H. van de Velde en, gedurende enkele maanden slechts, V. Compijn.

Er werden twee tentoonstellingen georganiseerd (één in 1892 en één in 1893), waar geheel in de geest van Les XX zowel kunst als kunstnijverheid (gleizen potten, tapijtontwerpen, plakkaten enz.) werd getoond. Tot de deelnemers aan de tentoonstellingen behoorden o.m. Th.van Rysselberghe, A. Bloch, G. Seurat, V. van Gogh, J. Toorop, W. Crane en H. van de Velde. Ook van de Japanner Hiroshighé werd werk geëxposeerd. Behalve tentoonstellingen richtte de Association, eens te meer zoals Les XX, ook voordrachten en concerten in.

Haags(ch)e Kunstkring (° 1891 - °)

Nederlandse kunstenaarsvereniging.

In mei 1891 in de geest van het Wagneriaans ideaal opgericht met de bedoeling de beoefenaars van de diverse takken van de kunst bij elkaar te brengen om op die manier bij te dragen tot een onderlinge verrijking en misschien zelfs tot een eenwording van alle kunst. Net zoals bij de Van Nu en Straksbeweging was "Synthese" het kernbegrip waarrond de hele activiteit van de kring opgebouwd werd. De kring stond open voor alle modernismen, zowel in de plastische kunst als in de letterkunde (de eerste Nederlandse Dadabijeenkomst had in januari 1923 in de kunstkring plaats), de toonkunst, de architectuur, de toegepaste kunsten, de film, het toneel en de dans, en trachtte deze ook te stimuleren. Daarnaast werd de traditie niet verwaarloosd en het bevruchtend samengaan van traditie en vernieuwing bleef door de jaren heen kenschetsend voor de kring. De afdeling Fraaie Letteren ging eveneens in 1891 van start onder het voorzitterschap van M.Emants, die erg in de smaak vallende kunstavonden inrichtte, waaraan alle afdelingen hun medewerking verleenden. Vooral onder impuls van J.Toorop, die lid was van de Brusselse avant-gardegroep Les XX, werden in de loop van de jaren negentig enkele bijzonder interessante voordrachtavonden op het getouw gezet, o.m. in 1892 toen niet alleen P.Verlaine maar ook Le Sar Péladan als spreker op het programma stond. De kring, die door de jaren heen steeds een belangrijke artistiek trefpunt bleef, bestaat nog steeds.

Vingt, Les (° 1884 - ✝ 1894)

Brusselse avant-gardistische kunstkring.