Ce serait hautement regrettable, mon cher Toorop, de ne pouvoir exposer tes oeuvres à Anvers. Notre Salon y perdrait la large part d'intérêt que tes oeuvres y suscitent. J'espère encore que tout s'arrangera, quoique je comprenne bien tes hésitations. Avertis-moi aussitôt que tu auras pris une décision.
Holst s'abstient. Colenbrander est engagé. Veth ne nous répond ni der Kinderen!! Avoue que voilà de la malchance avec tes compatriotes.[2]
Promets-moi un autre service celui de collaborer au second numéro de "Van Nu en Straks" [3] M[a]d[am]e Ve[uve] Van Gogh me promet à l'instant un dessin de Vincent et des fragments de lettres.
Je compte les disposer d[e] telle façon que je puisse intercaler au bout un cul[-]d[e][-]lampe important. Veux-tu t'en charger? La place à orner serait de même dimension ou plus que celle utilisée dans le précédent numéro par Finch. Seulement puis-je te prier — si tu consens, et à faire vite — car j'ai une hâte fébrile que tu comprendras bien de racheter ce premier numéro — d'user d[e] cette forme-çi: [afbeelding]
cette silhouette soutient mieux le texte. finit mieux la masse noire et la conduit graduellement jusqu'au bout de la page![4]
Puis-je compter sur toi, cher grand ami? Promets-moi ce cul[-]de[-]lampe, si tu n'étais pas très fixé sur les dimensions et sur les formes, je te les enverrai mieux formulées que là. Mais commence par un simple mot par me promettre.
affectueusement à toi, et aux tiens
henry v[an de Velde]
Annotations
[1] Datering van de brief: o.b.v. de inhoud is deze brief geschreven na brief 84 en voor brief 110, dus tussen 7 en 27 april 1893.
[2] In tegenstelling tot de eerste tentoonstelling (1892), die meer gericht was op decoratieve kunst, besteedde de Association pour l'Art op haar tweede salon (7 tot en met 28 mei 1893, zie De Koophandel van Antwerpen, XXX, 116 (26 april 1893), p. 3, en XXX, 147 (27 mei 1893), p. 2) meer aandacht aan de kunstnijverheid. Daaronder werd verstaan: ontwerpen voor behangpapier, affiches, glasramen, keramiek, borduurwerk. Dat blijkt, behalve uit de brieven, ook uit de catalogus: op 36 kunstenaars stelden er 8 (dus een kwart) ook of uitsluitend kunstvoorwerpen tentoon. Dat er heel wat moest geschreven worden om medewerking te krijgen, blijkt uit brief 52, brief 79, brief 84, brief 94 en brief 105. Zo schreef Jan Veth in De Amsterdammer. Weekblad voor Nederland, nr. 829 (14 mei 1893), p. 3: "Op de pas geopende tentoonstelling van de Association pour l'Art is Holland alleen door J. Thorn Prikker vertegenwoordigd. Het had in de bedoeling van het Comité gelegen een meer kompleet overzicht te geven van jongere kunst-preoccupaties in Holland. Toorop, Derkinderen, Colenbrander, Roland Holst en Veth waren mede geïnviteerd. Echter vond geen van deze gelegenheid tot een voldoend representatieve inzending, en liever dan een carte de visite te zenden, hebben zij zich voor dit jaar bij het Antwerpsch Comité verontschuldigd.[...]".
Ook het aantrekken van een hele reeks Franse kunstenaars verliep niet zonder moeite. De exposanten op deze tentoonstelling waren:
- Engeland: Alfred William Finch, Jeffrey & Co.
- België: Paul Dubois, J. Gaspar, A.J. Heymans, Eugène Laermans, Constantin Meunier, Georges Morren, Hector Thys, Henry van de Velde, Theo van Rijsselberghe.
- Frankrijk: Charles Angrand, Jacques Emile Blanche, Pierre Bonnard, Henri Carot, Alexandre Charpentier, Henry Cros, Henri-Edmond Cross, Maurice Denis, C. Dulac, Léo Gausson, Henri Guérard, Charles Guilloux, H.'Enneïrda, Henri-Gabriel Ibels, Maximilien Luce, Berthe Morisot, Lucien Pissarro, Paul-Elie Ranson, Ribe-Roy, Paul Signac, André Fernand Thesmar, Henri de Toulouse-Lautrec, Edouard Vuillard.
- Nederland: Johan Thorn-Prikker.
- Japan: Outamaro.
Zie: Association pour l'Art. Catalogue de la seconde exposition annuelle. Anvers Mai 1893 (Anvers, J.-E. Buschmann, [1893] en 'L'Association pour l'Art', in: L' Art Moderne, XIII, 20 (14 mei 1893), p. 153-155.
[4] Jan Toorop: 'ik heb gezaaid, ik heb gesproken, ik heb geluid, rijs op, mijn ziel!'. Slotvignet na het artikel van Henry van de Velde, 'De XX', in: Van Nu en Straks, 2 (p. 23) en in Van Nu en Straks, 3 (p. 30) na een brief van Vincent van Gogh. Zie brief 104, noot 1 en brief 180, noot 2.
![[afbeelding]](resources/images/facsimiles/details/VNS/WVNS/1893/1893_105.jpg){kind=link}
