Copie
Mejuffer,
Ja, wees zoo vriendelijk mij de... verzen terug te sturen![1] De snippers, waarop ik die invallende gedachten schreef, zijn verloren of verspreid. Ik versta mij niet, hoe ik U zoo iets durfde onder oogen brengen! 't Was hoogstens goed voor zoo'n avond, als waarop het voorgedragen is.[2] Ik geloof dat het inderdaad nog al genoegen gedaan heeft. Maar daarmede weze ook alles uit.
Ik heb mij alleenlijk op een vrij oorspronkelijke manier willen... verontschuldigen over 't late uitblijven van de vervulling eener duurbare belofte.[3] Aanzie het als dusdanig en scheld mij alles kwijt!
In uw lieven, voorlaatsten, brief[4] geeft Gij mij oorlof U "van tijd tot tijd eens te schrijven, om 't een en ander te vertellen"[.] Of ik dat doen zal? 't Zal mij een genot zijn, bestendig tot het "heilige der heiligen" van uwe gedachten toegelaten te worden.
Uwe medewerking aan ons Tooneelblad[5] verstond ik aldus: Gij schreeft destijds in de Dichthalle een art[ikel] over Emants' "Adolf van Gelderland".[6] Zoudt Gij in het nieuwe blad niet kunnen spreken over uitgelezen tooneelwerken als ze er zijn! in verzen van nationale, meer nog van uitheemsche schrijvers (Coppeé, Jean Aicard...)?
Ofschoon natuurlijk uwe gedichten van meer innerlijke en blijvende waarde zijn, spijt het mij toch nog steeds, dat ik U de reeks uwer zoo pittige critische opstellen niet zag voortzetten.[7] Alleen hebt Gij wellicht ongelijk gehad sommige werken te behandelen, die der moeite niet waard zijn.
Wilt Gij mij, als 't kan, een afdrukje vereeren[*] van uwe sonnetten in de Gids?[8] Ik lees dit tijdschrift slechts toevallig op de Stadsbibliotheek — waar ik toch eenmaal bestendig hoop te kunnen blijven![9]
Ik eindig zooeven een vrij uitgebreid artikel, dat in het Maartnummer van de Dicht– en Kunsthalle zal verschijnen (zoo beloofde toch De la Montagne) — Titel: Drie Kunstenaars. (H[endrik Luyten], Edg[ar Farasijn], Joh[an] Brans).[10] — Ik zal zoo vrij zijn het U dan te zenden.
Uw van harte verkleefde
Em[manuel] K[arel] de Bom
Antw[erpen] 17 Feb[ruari] 1890.
Annotations
[3] De Bom verwijst naar zijn belofte om over Rouwviolen van Swarth nog een artikel te schrijven. Zie brief 4, noot 5 en noot 6.
[5] De Bom bedoelt Ons Tooneel, dat onder leiding stond van zichzelf en van Lodewijk Krinkels en August Vermeylen. Het blad begon uiteindelijk pas te verschijnen op 14 september 1890, maar de wens om een toneelblad op te richten, bestond bij De Bom al enige tijd.
Op het einde van 1889 ondernam hij met Leopold Krinkels, Hendrik Baelden en Pol de Mont reeds pogingen daartoe, die echter op niets uitliepen. Zie zijn brief aan Max Rooses van 9 december 1889 in het AMVC (B708, 30939/92), waarin hij schrijft: "Onlangs poogde ik met Krinkels, Baelden en Pol de Mont een tooneelblad te stichten. 't Plan is tot volg[end] jaar uitgesteld — echter niet opgegeven." Voor verdere gegevens, zie brief 35, noot 3.
[6] Marcellus Emants, Adolf van Gelre. Drama in vijf bedrijven ('s Gravenhage, W. Cremer, 1888). Hélè Swarth wijdde er een bespreking aan in Nederlandsche Dicht– en Kunsthalle (jrg. XI nr. 10 (januari 1889), p. 482-489).
[7] Hélè Swarths bespreking van Adolf van Gelderland was inderdaad het laatste in haar reeks kritische opstellen in Nederlandsche Dicht– en Kunsthalle.
[9] In 1890 was Emmanuel de Bom nog klerk op het stadhuis te Antwerpen. Voor meer gegevens over zijn loopbaan, zie brief 36, noot 8.
[10] Emmanuel de Bom, Drie Kunstenaars. Henry Luyten, Edgar Farasijn en Johan Brans, in: Nederlandsche Dicht– en Kunsthalle, jrg. XII nr. 12 (maart 1890), p. 568-578 (getekend Em[manuel Karel] de Bom en inderdaad gedateerd op 17 februari 1890).
Aanleiding voor dit artikel waren de tentoonstellingen van Hendrik Luyten en Edgar Farasijn, respectievelijk in de Verlatzaal (Twaalfmaandenstraat) en in de Cercle Artistique te Antwerpen, en de lezing uit eigen onuitgegeven werk door Jan Mathijs Brans, tijdens dewelke hij onder meer twee hoofdstukken voorlas uit De koning en de lattenzager. Zie het Maandblad van het Taalverbond, jrg. I, nr. 1 (20 april 1890), p. 13, en de documentatie over het Taalverbond in het Letterenhuis (T 106/D, bij de uitnodigingen).
Over de verhouding van Emmanuel de Bom tot Nederlandsche Dicht– en Kunsthalle, zie: Emmanuel de Bom, Dagwerk voor Vlaanderen (Amsterdam, Maatschappij voor goede en goedkope lectuur, 1929), p. 22.
[*] 'Een afdrukje vereren': merkwaardig negentiende-eeuws germanisme, met als betekenis 'een kopietje bezorgen'.
