BRUXELLES 5
[26] JUIL 1890 7–S
ANVERS
11 JUIL 1890 11–S
Den Heere Em[manuel Karel] de Bom
Olijftakstraat, 10
Antwerpen
Olijftakstraat, 10
Antwerpen
Amice!
Havermans heeft eindel[ijk] een' prijs vastgesteld: 150 exempl[aren], 16 bladz[ijden] = 65 fr[ank] Dat maakt voor 12 nummers van 20 bl[ad]z[ijden]: (horresco referens!!)...
975 FRANK.![1]
Ik ben nog ziek van dien onverwachten slag![2]
Ik zal een' prijs vragen aan Stevens, die nogal goedkoop werkt.
Hoste wil 150 ex[emplaren] drukken (28 b[lad]z[ijden]) voor 648.fr. 20 bl[ad]z[ijden] (om te beginnen) zouden ons dan maar 463 fr[ank] kosten. Ik geloof zelfs dat we dat nog voor minder zullen hebben, want zonder omslag kost het maar 412 fr[ank]: P[iet Van Assche] zal hem gesproken hebben van een omslag op zeer dik papier. Het verschil van prijs kan zoo groot niet zijn. Hebben we alles voor 450 fr[ank], dan zijn 90 abonnenten genoegzaam.[3] Daarmêe kunnen we voort.
Zou er geen mogelijkh[eid] wezen een subsidie te ontvangen van het Taalverbond, of van de Maatsch[appij] tot Aanmoediging... enz[ovoort]??[4]
Leg mij eens uw plan voor beschermende leden uit, en schrijf mij hoe ver het met de zaak P[ol de Mont] staat.
— Ik zit onophoudend gestoken en gedoken in wedstrijden en examina. Zaterdag is alles gedaan. En dan, vrij voor 2 maanden!
Gust
G[ust]
Annotations
[1] Een omzetting van 975 frank naar het huidige prijsniveau is bijna onmogelijk. Enige gegevens ter vergelijking: tarwe kostte destijds ongeveer 20 frank per 100 kilogram; wit brood 0,25 frank per kilo; aardappelen 5 à 7 frank per 100 kg; boter 2,15 fr. per kg; kalfsvlees 2,07 fr. per kg; varkensvlees 1,61 fr. per kg. 1 Belgische frank was toen 0,29 gram fijn goud en 4,5 gram fijn zilver waard.
In M. Neirynck, De loonen in België sedert 1846 (Antwerpen, Brussel, Gent, Leuven, Standaard Boekhandel, 1944), p. 84 vinden we het gemiddelde dagelijkse loon in 1891 terug, namelijk 3,75 frank voor mannen en 2,17 frank voor vrouwen (beiden ouder dan 21 jaar). In diezelfde publicatie is ook de prijs van de belangrijkste voedingswaren opgenomen (p. 157). Ter vergelijking nog: een jaarabonnement op een krant kostte toen 22 frank (stadstarief).
[2] Emmanuel de Bom had in 1890 een jaarwedde van 1500 frank. Zie Stadsarchief Antwerpen (MA, Secretariaat personeel stadsbibliotheek, De Bom, C [sic], nr. 4.018)
[3] Ter vergelijking: Jong Vlaanderen startte eveneens met 90 abonnees.
[5] Henrik Ibsen, Gengangere (1881). De Duitse vertaling (Gespenster) door M. von Borch verscheen in 1884 te Leipzig in Reclams Universal–Bibliothek.
[6] Francisque Sarcey, Quarante ans de théâtre (uitgave van zijn beste kritieken door A. Brisson, 1900-1902), p. 330-337. Het artikel over Ibsens Spoken is gedateerd op 2 juni 1890.
