[voor 20.12.1891], Max Elskamp aan Henry van de Velde

Indextermen Metadata

Titel: [voor 20.12.1891], Max Elskamp aan Henry van de Velde

Auteur: Max Elskamp

Geadresseerde: Henry van de Velde

Plaats van verzending:

Datum: 1891-12

Brieftype: Brief, geen omslag

Afmetingen:

Fysieke bijzonderheden: Fotokopie

Bewaarplaats: Letterenhuis, Antwerpen, België

Collectie: E281, nummer 98849/43

Elektronische publicatie: Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie / Centre for Scholarly Editing and Document Studies Gent © Copyright, CTB

Editeur: Bert Van Raemdonck

Promotor: Prof. dr. Yves T'Sjoen, Em. prof. dr. Anne Marie Musschoot

CAFÉ SHAKESPEARE
RUE LEOPOLD, 15

ANVERS, Mardi 1891

Cher Vieux,

Les toiles sont chez toi,[1] tournées contre le mur, sans casse et en bon état.

Ce qu'il faisait lugubre la dedans tu ne t'en fais point d'idée.

Or, à ce propos, les salles ont été données à la société des beaux-arts du 25 Avril au 25 Mai.[2] Nous sommes dès lors propres, les XIII si je ne me trompe courant jusqu'au 15 Mars.[3]

Quid de quid! et qu'allons nous faire. Il est donc vrai que cela va une fois encore nous péter dans la main.

Je suis écoeuré de ma machine qui me sort de tous cotés.

Bien que je travaille. Si tout va bien j'aurai fini pour le 20 [Decembre]. Dumercy[4] m'a dit (pour le dessin) d'aller chez Maes;[5] j'ai vu chez lui — reproduit par ce dernier — un vieux bois d'une façon parfaite. Et toi? Je suis trop abruti aujourd'hui pour te dire plus; c'est encore une fois un mauvais jour; on écrit du reste qu'avec sa chair et avec son sang.

Tibissime

Max

Compliments; et n'oublie, à Emile et à Mme. Claus.

Annotations

[1] Wellicht reeds in verband met de eerste tentoonstelling van L'Association pour l'Art, die liep van 29 mei 1892 tot 19 juni 1892 in het Oud Museum voor Schilderkunst (Venusstraat, Antwerpen. Zie L'opinion van 20 mei 1892 en 19 juni 1892.

[2] De tentoonstelling van de Société Royale d'Encouragement des Beaux-Arts liep eveneens in het Oud Museum voor Schilderkunst te Antwerpen van 24 april 1892 tot 18 mei 1892. Zie Le précurseur van 22 maart 1892 en L'opinion van 22 maart 1892 en 17 mei 1892.

[3] Het tweede jaarlijks salon van de XIII werd inderdaad ook gehouden in het Oud Museum voor Schilderkunst te Antwerpen. De tentoonstelling liep evenwel van 7 tot 28 februari 1892. Zie Le précurseur van 11 jan. 1892.

[4] Charles Dumercy, die mee deel uitmaakte van het inrichtend comité van de Association pour l'Art.

[5] Misschien werd de zaak van J. Maes bedoeld, Grammayestraat 10, vlakbij de Meir te Antwerpen, waar men op fotomechanische wijze reproducties maakte. Zie Le livre d'adresses d'Anvers (Antwerpen, Ratickx frères, 1892).

Register

Naam - persoon

Claus, Emiel (° St.-Eloois Vijve, 1849-09-27 - ✝ Astene, 1924-06-14)

Schilder.

Dumercy, Charles (° Antwerpen, 1848-09-19 - ✝ Antwerpen, 1934-01-02)

Advokaat, kunstliefhebber en auteur.

Verwierf bekendheid met zijn bundeltjes vlijmscherpe boutades en maximes. Schreef ook gedichten (b.v. La coupe de cristal, 1922). Was een zeer intieme vriend van Max Elskamp, wiens voorliefde voor folklore hij deelde en met wie hij een der grondleggers van het Antwerps Museum voor Volkskunde was.

Elskamp, Max Antoon Maria (° Antwerpen, 1862-05-05 - ✝ Antwerpen, 1931-12-10)

Schrijver. Volkskundige. Stichter van het Volkskundemuseum te Antwerpen.

Titel - krant/tijdschrift

Opinion, L' (° 1867 - ✝ 1902)

Antwerps liberaal vooruitstrevend informatie- en opinieblad. Werd gesticht als gevolg van onenigheid tussen liberalen en katholieken in de Meetingpartij. Het blad eiste scheiding van kerk en staat, vrijhandel, reorganisatie van het leger, bescherming van de rechten der Vlamingen, verplicht lager onderwijs en grotere toegankelijkheid voor het hoger onderwijs. Werd op die manier het blad van de liberaal-demokraten met als tegenhanger Le précurseur, orgaan van de doctrinaire liberalen. Hoofdredacteur van L'opinion was E.Gressin-Dumoulinj tot de medewerkers behoorde o.a. L.Jacobs.

Precurseur, Le (° 1835 - ✝ 1914)

Antwerps liberaal dagblad.

Naam - instituut/vereniging

Association Pour L'art, L' (° 1892 - ✝ 1893)

Antwerpse artistieke vereniging.

Trachtte in opvolging van L'Art Indépendant het streven van de Brusselse groep Les XX om de contemporaine kunstuitingen ingang te doen vinden, buiten de hoofdstad verder te zetten. Het inrichtend comité bestond uit Ch. Dumercy, M. Elskamp, G.Morren, G. Serigiers, H. van de Velde en, gedurende enkele maanden slechts, V. Compijn.

Er werden twee tentoonstellingen georganiseerd (één in 1892 en één in 1893), waar geheel in de geest van Les XX zowel kunst als kunstnijverheid (gleizen potten, tapijtontwerpen, plakkaten enz.) werd getoond. Tot de deelnemers aan de tentoonstellingen behoorden o.m. Th.van Rysselberghe, A. Bloch, G. Seurat, V. van Gogh, J. Toorop, W. Crane en H. van de Velde. Ook van de Japanner Hiroshighé werd werk geëxposeerd. Behalve tentoonstellingen richtte de Association, eens te meer zoals Les XX, ook voordrachten en concerten in.

Societe Royale D'encouragement Des Beaux Arts A Anvers

Het ontstaan van de vereniging gaat terug op de "Konstmaetschappye" met als motto "tot Nut, Baat en Dienst", die onder leiding van B.P.Ommeganck en H.F.Cort in 1788 gesticht werd. Ze had een tamelijk informeel karakter en haar uitstraling bleef wellicht beperkt tot Antwerpen en dan nog vooral tot de leden. Van 1794 tot 1811 werd de Maatschappij op non-actief gesteld door de onrustige politieke situatie, daarna werd zij met nieuwe statuten onder de naam Société pour l'Encouragement des Beaux-Arts/Genootschap ter Aenmoediging der Schoone Kunsten heropgericht. In 1817 werd het genootschap een "Koninklijke Maatschappij". Vanaf deze herinrichting werd alles ernstiger opgevat en in nauwe binding met de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen. Het bestuur organiseerde driejaarlijkse tentoonstellingen en wedstrijden met de dubbele bedoeling de kunstenaars aan te moedigen en de belangstelling van de burgerij te bevorderen. De Maatschappij speelde een stimulerende rol bij de opkomst van de romantiek rond 1830, maar verschraalde nadien tot een formele en verburgerlijkte organisatie die een materialistische houding aannam. Bij de opkomst van het realisme rond 1850 en het impressionisme en symbolisme rond 1880 trachtte de Maatschappij de romantiek te beveiligen. De avant-garde kunstenaars van het eind van de 19e eeuw kwamen dan ook in verzet tegen de kunstpolitiek van deze en soortgelijke verenigingen, en kregen na 1891 gehoor bij de regering. De monopoliepositie van de Maatschappij nam een eind wanneer nieuwe kunstenaars- en mecenasverenigingen ook door de staat gesubsidieerd werden. Het aantal tentoongestelde werken neemt af en vanaf 1892 worden geen wedstrijden meer uitgeschreven. De laatste tentoonstelling vindt plaats in 1951.

Treize, Les (° 1891 - °)

Antwerpse schildersvereniging, waarvan de oprichters, vreemd genoeg, met twaalf waren, nl. E. Cla.us, Th. 'Verstraete, E. Farasijn, E. de Jans, H. de Smeth, L. van Engelen, H. Luyten, F. Hens, Ch. Mertens, 1. van Aken, P. Verhaert en R. Looymans. De vereniging spiegelde zich aan de Brusselse groep Les XX, maar was duidelijk minder progressief. Naast het werk van een aantal traditionalisten, voornamelijk uit de voormalige kring Wees U Zelf, stelde de kring in zijn jaarlijkse salons ook baanbrekend werk voor, o.m. van E. Claus en Th. Verstraete. Wanneer de kring ophield te bestaan werd niet achterhaald; zeker is dat hij in 1898 nog actief was.