à Monsieur Henry Van de Velde
au bons soins de
Monsieur Léon Biart
au bons soins de
Monsieur Léon Biart
Cher Vieux,
[1]
Voici ce que j'ai fait et terminé:[2]:
- 1°) Buschmann affiches rouge émaille et très voyant seraient prêtes demain mercredi.[3]
- 2°) Ecrit à L[ucien], Michotte, Renoir, remercié Mme Van Gogh
- 3°) Vu Morren qui a place et consent à recevoir les "Poseuses".[4]
- 4°) Moi je recevrai envoi Toorop, de Paris.[5] Préviens[-]les et donne[-]leur nos adresses.
- 5°) Ai relu tes lettres où tu parles de Bonnard mais sans en donner l'adresse.[6]
- 6°) Me manquent donc adresse Holeman et Bonnard. écris[-]les moi.
Ai reçu de Lemonnier les dames de Voluptés avec dédicace ! Je crois en retour de Dominical.
A ce sujet: dans la Jeune Belgique: rien
dans art et critique: rien
S[ociété] Nouvelle: rien
Réveil: rien
Cela devient encourageant, hein!
Tibissime
Max
N'oublie adresses Holeman et Bonnard.
Vais un peu mieux, mais toujours très chancelant.
Annotations
[1] De brief is op een dinsdag geschreven (zie [3]). Dat gebeurde zeker na zaterdag 26 maart (zie brief 68bis, waarin Elskamp schrijft dat 'Dominical a paru') en voor zondag 1 mei (zie de bespreking van Dominical in L'art moderne, zie [8]). Tussen die twee datums liggen vijf dinsdagen. Wegens de vermeldingen 'remercié Mme van Gogh' en 'Je chaufferai Compijn pour l'administration' volgt deze brief op brief 83bis, waarin staat dat 'Madam Van Rossum (Van Gogh) [...] ne bouge' en 'Nous nous réunissons Mardi chez Compijn'. Wegens de vermelding 'Je n'ai reçu adhésive ni de Chéret ni de Renoir' gaat deze brief vooraf aan brief 86ter, waarin staat: 'la lettre envoyé à Renoir m'est revenue'. Tussen die twee brieven, 17 en 21 april 1892, blijft slechts 1 dinsdag over: 19 april.
Opmerking: Van de Veldes versie van Elskamps reactie na het verschijnen van Dominical in 'Henry van de Velde entretient ses Collègues de l'Académie libre Edmond Picard de la formation poétique de Max Elskamp et d'une amitié de plus de 50 ans', s.l., s.d., p. 24-25) is chronologisch fout. Hij citeert fragmenten uit de brief van Elskamp van 27 maart (86bis) alsof ze allebei uit de brief van 27 maart 1892 komen.
[2] In brief 83bis schrijft Elskamp dat hij dinsdag 19 april met Compijn de verzendingen zou regelen en daarna brieven zou schrijven naar de genodigden.
[3] Woensdag 20 april 1892.
[4] 'Les Poseuses', vierde schilderij van Georges Seurat in de catalogus van de Association pour l'Art. Het was eigendom van Gustave Kahn. Zie 'Clôture du Salon des XX', in: L'art moderne, XII, 11 (13 maart 1892), p. 82, waar het vermeld staat op de lijst van schilderijen die al verkocht waren voor de opening van het Salon.
[5] Toorop zal 5 werken insturen, 3 schilderijen ('Une génération nouvelle', 'l'Hétaire' en 'Marée haute') en 2 tekeningen ('Les Rôdeurs' en 'Les Vieux songeurs crédules'). Zie de catalogus van de tentoonstelling.
[6] Niet teruggevonden.
[7] De administratie van de tentoonstelling van de Association pour l'Art. Nochtans wordt Compijn niet vermeld in de Catalogus. Er staat: 'Pour tous renseignements s'adresser à M. Max Elskamp 138, Boulevard Léopold, 138 Anvers.'
[16] Charles Lemonnier, Dames de Voluptés (Parijs, A. Savine, 1892).
[8] De besprekingen van Dominical verschenen pas rond 1 mei. Zie Albert Giraud, Chronique Littéraire, in: La jeune Belgique, XII, Tome XI, 5 (5 mei 1892), p. 219-220. Het tijdschrift Art et critique werd niet teruggevonden. Zie ook Hubert Krains, Chronique Littéraire, in: La société nouvelle, VIII (mei 1892), p. 654; R. Sérasquier, 'Max Elskamp. - Dominical', in: Le Réveil, II, 5 (1892), p. 153-155; [Anoniem], 'Dominical par Max Elskamp', in: L'art moderne, XII, 18 (1 mei 1892), p. 137-138. Zie ook brief 69bis, noot 1.
